Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że depresja jest czwartym co do częstości występowania schorzeniem na świecie, a w ciągu kolejnych 20 lat ma szansę awansować na drugie miejsce. Jest najczęściej spotykanym zaburzeniem psychicznym.
Na depresję zachoruje co piąty Europejczyk. Znacznie częściej (pięciokrotnie) występuje ona u kobiet i osób po 40. roku życia. Dla niektórych będzie to jedynie epizod, inni muszą się niestety liczyć z nawrotami schorzenia.
Dlaczego
Depresja pojawia się na podłożu określonych predyspozycji biologicznych (czynniki genetyczne oraz zaburzenia metaboliczne) i psychicznych. Wyzwalają ją zarówno ciężkie, jednorazowe przeżycia, jak i przewlekłe przeciążenia. Może wystąpić również samoistnie, bez wyraźnej przyczyny.
Depresję powoduje zmniejszona aktywność w mózgu serotoniny, noradrenaliny i dopaminy, które to substancje są odpowiedzialne za emocje. Serotonina odpowiada za spokój, zadowolenie, optymizm i pewność siebie. Dopamina daje uczucie przyjemności i jej przypisuje się euforię podobną do tej powodowanej substancjami uzależniającymi. Noradrenalina zwiększa skupienie, czujność, ostrość myślenia i pamięć.
Depresja czy przygnębienie?
Nie ma wyraźnej granicy między zwyczajnym przygnębieniem, którego prawie wszyscy co jakiś czas doświadczamy, a prawdziwą depresją jako stanem chorobowym. W ich rozróżnieniu pomaga kryterium nasilenia zaburzeń i czas trwania objawów. Depresje mogą towarzyszyć ciężkim chorobom. Wiążą się wówczas nie tylko z wpływem schorzenia na ośrodkowy układ nerwowy, ale także z przeżyciami związanymi z przebiegiem choroby.
W zależności od czynników, które do depresji doprowadzają, choroba dzieli się na:
Trzy grupy
Depresje endogenne
... wywołane przez biochemiczne zaburzenia pracy mózgu, systemu hormonalnego lub nerwowego. Skutkuje to huśtawką nastrojów i rozregulowaniem rytmów biologicznych – zwłaszcza rytmu snu i czuwania.
Poza tym pacjent odczuwa smutek, wykazuje zniecierpliwienie i rozdrażnienie. Często tym objawom towarzyszą bóle głowy, kręgosłupa, bezsenność, przewlekle utrzymujący się lęk, natręctwa czy jadłowstręt.
Depresje psychogenne
... najczęściej spowodowane np. śmiercią bliskiej osoby, utratą pracy czy przejściem na emeryturę. Duży wpływ na powstanie tego rodzaju depresji mają długotrwałe stresy związane z pracą zawodową i np. przewlekłe konflikty rodzinne, odrzucenie przez jakąś społeczność.
Depresje nerwicowe
... występujące w przebiegu zaburzeń nerwicowych, zwłaszcza nerwicy lękowej i w fobiach. Zaburzenia nastroju i emocji pojawiają się zwykle po dłuższym okresie utrzymywania się objawów nerwicowych.
Diagnoza i leczenie
Objawy depresji powinien umieć rozpoznać lekarz pierwszego kontaktu i skierować do odpowiedniego specjalisty – psychiatry lub psychologa.
Psychiatra jest lekarzem medycyny, może więc przepisywać leki i wizyta u niego wskazana jest, gdy chorobie towarzyszą przykre objawy somatyczne, jak np. uporczywa bezsenność czy ataki lęku. Psycholog natomiast pomoże w ustaleniu źródła problemu i wskaże, jak sobie z nim radzić. Zarówno psychiatra, jak i psycholog mogą prowadzić psychoterapię pacjentów z depresją.
Leczenie depresji psychoterapią i socjoterapią w połączeniu z przyjmowaniem leków daje bardzo dobre rezultaty.
Zobacz również:
- Dziurawiec – zwalcza depresję i stany lękowe
- Depresja czy schizofrenia? Objawy, leczenie
- Jesienna depresja a hormony
- Zimowa depresja