Pochwałę leczniczej mocy ashwagandhy na pewno usłyszelibyśmy z ust średniowiecznego hinduskiego mędrca, gdybyśmy tylko zapytali go, jak poradzić sobie z wszechobecnym stresem i zachować równowagę między duchem, ciałem i umysłem. Współcześnie, w XXI wieku, dowiadujemy się o niej z artykułów prasowych, internetowych portali o tematyce zdrowotnej i reklam telewizyjnych.
Czy zimowa wiśnia – bo tak również nazywane jest to egzotyczne zioło – może nas jeszcze czymś zaskoczyć?
Czym w tradycyjnej medycynie chińskiej jest żeń-szeń, tym w starohinduskiej sztuce leczenia zawsze była ashwagandha (witania ospała, łac. Withania somnifera). Nie bez powodu roślina ta nosi też nazwę żeń-szenia indyjskiego. Od mileniów koi skołatane nerwy, zapewnia równowagę emocjonalną i przynosi odprężenie w okresach wzmożonego napięcia psychicznego i niepokoju, których zarówno na przestrzeni wieków, jak i dziś, nie brakuje. A na tym nie kończy się lista jej właściwości. Zwłaszcza jeśli chodzi o te, które są szczególnie cenne dla seniorów!
Naturalnym środowiskiem występowania ashwagandhy jest południowo-wschodnia Azja. Można się na nią również natknąć w krajach śródziemnomorskich, w wysoko położonych rejonach Himalajów, w południowej i tropikalnej części Afryki, na Wyspach Kanaryjskich, Przylądku Dobrej Nadziei czy w Australii. Największe uprawy rośliny występują w Indiach.
Witania jest niewielkim krzewem o dzwonkowatych kwiatach, małych pomarańczowo-czerwonych jagodach o jajowatym kształcie oraz długich, mięsistych korzeniach. Jak dotąd udało się wyizolować i zidentyfikować ok. 35 jej składników chemicznych – większość z nich stanowią alkaloidy oraz zaliczane do laktonów steroidowych witanolidy. Głównym surowcem zielarskim jest korzeń ashwagandhy, jednak w medycynie naturalnej wykorzystywane są wszystkie części rośliny: zarówno jej liście i kwiaty, jak i ziarna czy owoce.
Przyłóż na nerwy kojący plaster
Do najlepiej udokumentowanych naukowo właściwości ashwagandhy zalicza się łagodzenie stresu i niepokoju. Najogólniej mówiąc, ashwagandha wspomaga relaksację oraz dobre samopoczucie psychiczne i fizyczne. Przyczynia się do zachowania równowagi emocjonalnej. Co ważne, pomaga też w utrzymaniu sprawności fizycznej i psychicznej w przypadku osłabienia, wyczerpania, zmęczenia i utraty koncentracji.
Znajduje szerokie zastosowanie w suplementach diety przeznaczonych dla seniorów, ponieważ wspomaga funkcje umysłowe u osób starszych, ułatwia zasypianie, a także poprawia pamięć i zdolność uczenia się. Dzięki temu, że wspiera układ nerwowy, ashwagandha może być stosowana przez osoby zmagające się z depresją, obniżeniem nastroju, przygnębieniem czy stanami lękowymi.
Zadbaj o krążenie i zdrowe serce
Powszechnie znany jest korzystny wpływ preparatów z ashwagandhą na układ sercowo-naczyniowy. Jak piszą autorzy pracy przeglądowej Ashwagandha (Withania somnifera L.) – roślina o udokumentowanych właściwościach prozdrowotnych, opublikowanej na łamach czasopisma „Farmacja Polska”: „Badania potwierdzają, że ashwagandha posiada właściwości kardiotropowe oraz kardioochronne. Ponadto W. somnifera poprawia hematopoezę, czyli proces wytwarzania wszystkich komórek krwi. Profilaktyczne podawanie wodno-etanolowych, liofilizowanych ekstraktów rośliny szczurom z niedrożnością tętnicy wieńcowej przywraca równowagę oksydacyjno-antyoksydacyjną kardiomiocytów oraz przeciwdziała umieraniu komórek serca. Badania histopatologiczne mięśnia sercowego potwierdzają zmniejszenie patogennych zmian.”
Adaptuj się do przeciwności losu
Codziennie narażeni jesteśmy na rozmaite czynniki stresu natury psychicznej, fizycznej, chemicznej i biologicznej. Należą do nich m.in. niezdrowy tryb życia, zanieczyszczenie środowiska, spożywanie wysoko przetworzonej żywności, infekcje czy zaburzenia snu. Nasze ciało nieustannie dąży do utrzymania stanu fizjologicznej równowagi, przystosowując się do zmian zachodzących w środowisku, jednak nie zawsze mu się to udaje. W takiej sytuacji pomocne są naturalne substancje adaptogenne, które, jak sama ich nazwa wskazuje, wpływają na zwiększenie zdolności adaptacyjnych organizmu, podnosząc tym samym jego odporność na stres.
Adaptogeny są bezpiecznymi w stosowaniu roślinami, które wywierają specyficzny wpływ na ciało i umysł człowieka. Ich działanie polega na poprawie umiejętności adaptacji do niesprzyjających warunków zewnętrznych. Adaptogeny stymulują organizm do powrotu do naturalnej równowagi, czyli homeostazy. Taką właśnie aktywność wykazuje ashwagandha.
Utrzymaj poziom energii
Każdemu zdarzają się okresy spadku energii. Czujemy wtedy, że musimy niezwłocznie „podładować akumulatory”, aby móc powrócić do swoich zajęć. Ashwagandha przywraca siły – pomaga w utrzymaniu optymalnej wytrzymałości i witalności. Z tego względu przyjmowanie witanii zaleca się osobom, które chcą wzmocnić swoją kondycję fizyczną, a także tym, których tryb życia wymaga wytężonej pracy umysłowej, wysokiego poziomu koncentracji oraz dużej odporności psychicznej.
A to jeszcze nie wszystko…
Ashwagandha pomaga odetchnąć pełną piersią, sprzyja bowiem utrzymaniu zdrowia układu oddechowego. Sprawia też, że czujemy się lepiej we własnej skórze – działa ogólnie odmładzająco, w tym pomaga zachować młodo wyglądającą i zdrową cerę.
Zioło poprawia ogólny stan zdrowia również poprzez swoje działanie przeciwutleniające. Badania naukowe wykazują, że przyjmowanie ekstraktu z rośliny zmniejsza wytwarzanie wolnych rodników oraz wywoływane przez nie uszkodzenia DNA, białek i lipidów.
Witania może być stosowana jako środek przeciwdziałający cukrzycy. Jak czytamy w cytowanej wcześniej pracy naukowców z Kate-dry i Zakładu Chemii Analitycznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego: „U osób chorych na cukrzycę, które przyjmowały przez 30 dni sproszkowany korzeń ashwagandhy, zaobserwowano stabilizację poziomu glukozy we krwi, a efekt terapeutyczny był porównywalny z przyjmowaniem glibenklamidu (w dawce 5 mg), przy czym silniejsze działanie występowało przy stosowaniu ekstraktu z liści niż z korzenia rośliny.”
Przyjmowanie preparatów zawierających ashwagandhę zaleca się także w celu poprawy funkcjonowania układu rozrodczego i zwiększenia libido – i to zarówno u pań, jak i u panów. Zioło sprzyja zachowaniu zdrowia żeńskich narządów rozrodczych i pomaga w leczeniu objawów kobiecych zmian hormonalnych związanych z menopauzą. Wiele badań wskazuje na to, że wspiera również funkcje seksualne mężczyzn, w tym poprawia jakość nasienia, pomagając utrzymać ruchliwość i liczbę plemników.
