L-arginina pełni w organizmie człowieka wiele kluczowych funkcji. Stanowi substrat do syntezy cząsteczek o dużym znaczeniu biologicznym, w tym tlenku azotu czy kreatyny. Odkrycie szlaku metabolicznego L-arginina–tlenek azotu otworzyło nowe, szerokie możliwości terapeutycznego wykorzystania L-argininy, zwłaszcza w chorobach przebiegających z dysfunkcją śródbłonka, takich jak nadciśnienie tętnicze.
Arginina określana jest jako aminokwas „względnie egzogenny”. Oznacza to, że w niezbędnej ilości jest syntetyzowana w organizmie zdrowej osoby dorosłej. Natomiast u dzieci, osób starszych oraz w niektórych stanach patologicznych, np. w chorobach przebiegających z nasilonym katabolizmem, po przebytych urazach czy oparzeniach, zdolność do jej syntezy jest zbyt mała i dlatego aminokwas ten musi być dostarczany w posiłkach. Do układu krążenia dociera jednak zaledwie ok. 50 proc. L-argininy dostarczanej z pokarmem.
Jeden aminokwas – wiele zastosowań
Już wiele lat temu wykazano, że L-arginina wpływa na prawidłowe funkcjonowanie wątroby poprzez udział w cyklu w syntezie kreatyny, prekursora kreatyniny, która jest jednym ze wskaźników czynności nerek.
Poznanie metabolizmu L-argininy w cyklu mocznikowym umożliwiło zastosowanie jej m.in. w zaburzeniach czynności wątroby, zatruciu amoniakiem, astenii, niedożywieniu oraz w celu zwiększenia odporności mięśni na zmęczenie podczas długotrwałego wysiłku. W związku z właściwościami poprawiającymi wydolność organizmu wchodzi w skład wielu suplementów dla sportowców.
Istotnym atutem argininy jest bezpieczeństwo jej stosowania, nawet w przypadku wysokich dawek tego aminokwasu.
Przełom W badaniach
Zainteresowanie naukowców L-argininą nasiliło się po odkryciu, iż jest ona niezbędna do syntezy działającego wazodylatacyjnie tlenku azotu (NO). Wazodylatacja to kluczowe dla zachowania równowagi organizmu zjawisko, które polega na rozszerzeniu światła naczyń krwionośnych, szczególnie tętnic. Jego efektem jest spadek ciśnienia tętniczego.
Tlenek azotu wytwarzany jest w komórkach śródbłonka naczyniowego. W przypadku niektórych chorób o podłożu metabolicznym, m.in. cukrzycy, miażdżycy i nadciśnienia tętniczego, dochodzi do zaburzenia funkcji śródbłonka i obniżenia zachodzącej w nim syntezy tlenku azotu, co ma znaczenie w rozwoju wielu chorób sercowo-naczyniowych.
Warto dodać, że korzystne działanie tlen ku azotu wynika również z jego właściwości antyproliferacyjnych i antyoksydacyjnych, polegających m.in. na zdolności do zapobiegania utlenianiu cząsteczek cholesterolu frakcji LDL. Ponadto tlenek azotu służy jako mediator w układzie nerwowym, dzięki czemu wpływa na uczenie się i zapamiętywanie.
