Zwyrodnienia kręgosłupa

Powodem dolegliwości mogą być:

• dyskopatie
• zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa
• zmiany struktury kostnej prowadzące najczęściej do zniekształceń i złamań kręgów (osteoporoza)
• zespoły bólowe na tle wad rozwojowych kręgosłupa
• zmiany pourazowe
• różne procesy chorobowe struktur kostnych
• zmiany chorobowe układu nerwowego
• choroby pochodzenia pozakręgosłupowego
• zespoły bólowe czynnościowe, psychogenne

Zapamiętaj: zmiany chorobowe dróg moczowych, dróg rodnych, narządów jamy brzusznej mogą w początkowym okresie imitować bóle krzyża pochodzenia kręgowego. Dlatego dłużej trwające, powtarzające się dolegliwości bólów krzyża wymagają pilnego kontaktu z lekarzem!

24 kręgi i...

Kręgosłup ssaków, a więc także kręgosłup człowieka składa się z 24 kręgów i dwóch zespolonych kości – krzyżowej i guzicznej. Odcinek szyjny liczy 7 kręgów, piersiowy – 12, lędźwiowy – 5. Odcinek krzyżowy tworzy tworzy 5 kręgów zlanych ze sobą, a odcinek guziczny – 4 lub 5 zlanych z sobą kręgów.

Długość naszego kręgosłupa przy urodzeniu wynosi ok. 20 cm. W okresie pokwitania ma on już ok. 50 cm. Kręgosłup osoby dorosłej mierzy 60-65 cm u kobiet i 70-75 cm u mężczyzn.

Co to jest fizykoterapia?

Jest to dział lecznictwa, w którym stosuje się występujące w przyrodzie naturalne czynniki fizykalne (termiczne, promieniowanie słoneczne) oraz czynniki fizykalne wytworzone przez różnego rodzaju urządzenia (dostarczające energii cieplnej, prądów stałych lub impulsowych małej i średniej częstotliwości, pola elektromagnetycznego, promieniowania świetlnego, nadfioletowego, podczerwonego oraz ultradźwięków).

Fizykoterapię rozpoczyna się po wyciszeniu ostrych objawów bólowych.

Do najczęściej stosowanych zabiegów fizykoterapii należą:

• zabiegi laserowe
• lampy z odpowiednimi filtrami
• pole magnetyczne małej częstotliwości
• zabiegi ultradźwiękowe
• pola elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości (np. diatermia krótkofalowa)
• prądy średniej częstotliwości (najczęściej interferencyjne)
• prądy impulsowe małej częstotliwości (najczęściej diadynamiczne)
• jonofereza, czyli wprowadzenie do tkanek siłami stałego pola elektrycznego jonów leków działających leczniczo lub przeciwbólowo
• termoterapia (zabiegi cieplne: okłady z parafiny, okłady fango; krioteapia)
• hydroterapia (ćwiczenia w wodzie, masaż wirowy, pływanie)

Kinezyterapia, czyli leczenie ruchem

Jest istotnym elementem leczenia usprawniającego.

Jednym z zadań kinezyterapii jest wzmacnianie mięśni brzucha i relaksacja mięśni grzbietu. Wzmacnianie mięśni brzucha jest kluczowym elementem leczenia i profilaktyki bólów krzyża.

Warunkiem utrzymania dobrego wyniku leczenia w schorzeniach kręgosłupa jest regularne kontynuowanie kinezyterapii w warunkach domowych.

Gimnastykę leczniczą i profilaktyczną powinno się wzbogacić ćwiczeniami wykonywanymi w każdych warunkach, nawet w pracy. Najprostsze elementy takiej gimnastyki to: przeciąganie się, nadmierny wyprost pleców realizowany co kilka godzin (np. założenie obu rąk na kark i wykonywanie tzw. przeprostu kręgosłupa piersiowego poprzez wciągnięcie łopatek), ćwiczenia izomeryczne mięśni brzucha (wykonywane poprzez napinanie ich nawet w pozycji siedzącej), wykonywanie ruchów kolistych tułowiem, unoszenie obu rąk do góry, wykonanie kilku przysiadów z zachowaniem właściwych krzywizn kręgosłupa, stawanie przy ścianie tyłem, przylegając do niej piętami, pośladkami, plecami i głową.

Dźwigać, ale z głową

Kręgosłupowi szkodzi zarówno praca siedząca, zwłaszcza gdy nie dbamy o przyjęcie pozycji najbardziej zbliżonej do fizjologicznej, a także praca na stojąco, w bezruchu (np. przy obrabiarce) lub na wysokich obcasach. Korzystne jest wtedy naprzemienne opieranie nóg na niewielkim podwyższeniu.

Fatalne w skutkach, bo przeciążające kręgosłup, jest też podnoszenie i noszenie ciężarów. Kiedy już taką czynność musimy wykonać, pamiętajmy, że zarówno asymetryczne noszenie ciężarów, jak i podnoszenie "z krzyża", a nie "z kolan" zwielokrotnia zagrożenie przeciążeniem dolnego odcinka lędźwiowego kręgosłupa, a także stawów krzyżowo-biodrowych. Bardzo ważne staje się włączenie do dźwigania i podnoszenia mięśni brzucha. W momencie podnoszenia ciężaru w górę trzeba silnie napiąć mięśnie brzucha. Zwiększają one siłę tzw. tłoczni brzusznej. Obliczono, że ok. 35 proc. podnoszonego ciężaru dzięki tłoczni brzusznej przenosi się bezpośrednio na miednicę. W przypadku wiotkich mięśni brzucha cały ciężar musi dźwigać kręgosłup. Wtedy też dochodzi często do jego przeciążeniowych urazów.