Złamanie kości udowej tworzącej staw biodrowy jest bardzo częstym urazem, zwłaszcza u osób starszych, dotkniętych osteoporozą i innymi chorobami osłabiającymi kości. Uraz może stanowić niebezpieczeństwo dla zdrowia, a nawet życia ludzkiego, dlatego powinien być szybko zdiagnozowany i właściwie leczony.
Stawy biodrowe są największymi, a zarazem najmocniej zbudowanymi stawami w organizmie człowieka. Są zwarte, wzmocnione solidną torebką stawową i silnymi więzadłami. Główkę stawu biodrowego stanowi kulista głowa kości udowej. Jest ona osadzona w panewce stawu biodrowego wykształconej w kości miednicy.
Przyczyny
Ze względu na swoją konstrukcję, staw biodrowy jest mniej podatny na urazy niż inne stawy. Mimo to, głównie u osób starszych, często dochodzi do złamania szyjki kości udowej, będącej jego częścią. Kości starszych osób w miarę upływu lat stają się zrzeszotniałe, mniej odporne na urazy mechaniczne.
Czasami występują tak zwane złamania samoistne – bez zauważalnego urazu, zwłaszcza w przypadku istniejącej wcześniej poważnej choroby stawu biodrowego.
Czynniki sprzyjające złamaniu
Złamaniu stawu biodrowego sprzyjają:
- osteoporoza (zwłaszcza pomenopauzalna)
- nowotwory kości
- przyjmowanie leków obniżających odporność, na przykład leków sterydowych
- wrodzona choroba kości
- długotrwałe unieruchomienie
- niedobory żywieniowe (zwłaszcza wapnia i białka)
- choroby mózgu
Objawy
Objawy złamania stawu biodrowego to:
- silny ból, w większości przypadków uniemożliwiający chodzenie
- obrzmienie, bolesność przy dotykaniu i zasinienie okolicy chorego biodra
- zniekształcenie okolicy biodra
- często charakterystyczne ustawienie chorej kończyny (skręcenie na zewnątrz)
- skrócenie chorej kończyny
Diagnostyka i leczenie
Najbardziej efektywną metodą leczenia tego typu złamań jest endoprotezoplastyka stawu. Jest to operacyjna wymiana uszkodzonej szyjki oraz głowy kości udowej (czasem również jej panewki) na metalowo-ceramiczną lub metalowo-plastikową protezę.
Groźne dla życia
Złamanie szyjki kości udowej stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia starszej osoby, dlatego konieczne jest bardzo szybkie leczenie takiego złamania. Wiąże się ono bowiem z upływem krwi i unieruchomieniem. Dla osoby starszej, często odwodnionej, upływ krwi towarzyszący złamaniu stawu biodrowego jest wystarczająco duży, by zagrozić jej życiu. Dlatego w takim wypadku chory musi otrzymać dożylne płyny. Niekiedy konieczna jest transfuzja krwi. Drugim, znacznie większym zagrożeniem, jest unieruchomienie. Istnieje bowiem możliwość powstania zakrzepu. Może temu zapobiec odpowiednio poprowadzona rehabilitacja po zabiegu.