Obojczyk w opałach, czyli złamanie obojczyka

Co jest obojczyk?

Obojczyk to kość o długości około 150 mm. Z jednej strony łączy się z mostkiem, tworząc staw mostkowo-obojczykowy, z drugiej zaś z łopatką, tworząc staw barkowo-obojczykowy. Wraz z łopatką i kością ramienną tworzą kompleks obręczy kończyny górnej.

Obojczyk stanowi podporę utrzymującą staw ramienno-łopatkowy, mocuje mięśnie i więzadła oraz pełni funkcje ochronne dla struktur ramiennych i szyjno-piersiowych. Dzięki stawom tej okolicy możliwa jest pełna ruchomość kończyny górnej.

Przyczyna

Złamania obojczyka są dość powszechne. Statystycznie to 5 proc. wszystkich złamań i 44–66 proc. wszystkich złamań obręczy barkowej. Dochodzi do tego najczęściej podczas upadku na bark, wyprostowaną rękę lub podczas bezpośredniego uderzenia. Osoby młodsze łamią obojczyk zazwyczaj w czasie uprawiania sportu oraz w wyniku wypadków komunikacyjnych.

Statystyki

Najwięcej urazów obojczyka dotyka ludzi młodych (przed 30. rokiem życia). Dwa razy częściej doświadczają ich mężczyźni niż kobiety. Jednak po 60. roku życia to się zmienia – złamania notuje się wówczas głównie u kobiet.

Objawy

Rozpoznanie złamania obojczyka jest stosunkowo łatwe ze względu na jego powierzchowne położenie. Często można je po prostu wyczuć przez skórę. W miejscu złamania i jego okolicy pojawia się obrzęk, dochodzi do wynaczynienia krwi i powstaje siniak. Inne objawy to występujące ograniczenia ruchomości w obrębie obręczy kończyny górnej. Charakterystyczny jest też ból – wywołuje go nawet najmniejszy ruch. Mogą także pojawić się mdłości, zawroty głowy i „mroczki” przed oczami.

Możliwe powikłania

Większość złamań dotyczy trzonu obojczyka. Istnieje ryzyko uszkodzenia ważnych struktur nerwowych i naczyń tętniczych tej okolicy, co może prowadzić do rozwoju dalszych powikłań.

Ponadto duża część uszkodzeń obojczyka przebiega z przemieszczeniem odłamów. Dzieje się tak ze względu na trwałe napięcie tej okolicy spowodowane siłą przyczepionych mięśni.

Leczenie

Leczenie złamania obojczyka uwarunkowane jest wiekiem, stanem zdrowia, charakterem złamania oraz ewentualną wielkością przemieszczenia.

Najczęściej unieruchamia się obojczyk na około 3–4 tygodnie. U nastolatków i dzieci proces zdrowienia przebiega szybciej, niż u dorosłych.

Potem następuje rehabilitacja. Zaczyna się ona od ćwiczeń pasywnych, następnie pacjent przechodzi do ćwiczeń aktywnych.

Czasami potrzebne jest leczenie operacyjne, zwłaszcza gdy doszło do złamania w kilku miejscach, gdy obojczyk jest wysunięty do przodu, a także przy złamaniu otwartym, w przypadku uszkodzenia nerwów i jeśli po kilku miesiącach od złamania okaże się, że kość obojczyka nadal pozostaje niezrośnięta.