Trzaski, chrobotania, przeskakiwanie w łopatce, a do tego silny ból podczas wykonywania ruchu ręką – to typowe objawy zespołu trzaskającej łopatki. Pacjenci długo zwlekają z wizytą u lekarza, gdyż problem wydaje im się błahy. Oczekują z nadzieją, iż ból sam ustąpi. Jednak choroba ta wymaga długotrwałego leczenia i regularnej rehabilitacji.
Zespół trzaskającej (strzelającej) łopatki (z ang. snapping scapula syndrome) to schorzenie obejmujące przestrzeń łopatkowo-żebrową. Zdrowa łopatka w sposób płynny przesuwa się dookoła trzech osi: strzałkowej, długiej oraz poprzecznej. Od klatki piersiowej jest oddzielona zbiornikiem płynowym oraz kaletką (rodzajem wytworu błony maziowej). Kiedy dochodzi do zaburzeń, ruchowi towarzyszy tarcie oraz narastający ból, a często również nieprzyjemne, słyszalne dla ucha trzaski lub strzelania. Sygnałów tych nie należy bagatelizować, gdyż mogą one doprowadzić do znacznych ograniczeń czynności ruchowych kończyn górnych.
Przyczyny choroby
Zaburzenia w postaci zespołu trzaskającej łopatki są często spowodowane wadliwym funkcjonowaniem mięśni oraz zaburzeniami biomechaniki ruchu. Mogą także wynikać z nadmiernego przeciążenia oraz z dużej powtarzalności ruchów.
Dysfunkcje samej łopatki mogą mieć trzy źródła. Są to:
- zaburzenia kaletki (wynikające z jej przeciążenia),
- wady anatomiczne kości,
- wadliwe funkcjonowanie mięśni (zaburzenia równowagi mięśniowej spowodowane ich zanikiem lub zwłóknieniami).
Choroba ta najczęściej dotyka osoby uprawiające dyscypliny sportu wymagające nadmiernego, gwałtownego przeciążenia kończyn górnych, takie jak na przykład piłka ręczna czy rzut dyskiem lub oszczepem. Schorzenie to bywa również problemem ludzi pracujących w zawodach typu malarz budowlany lub tynkarz.
Objawy
Do najczęstszych objawów zespołu trzaskającej łopatki można zaliczyć:
● ograniczenia ruchowe kończyny górnej w przestrzeni łopatkowo-barkowej,
● trzaski, chrobotanie, przeskakiwanie w obrębie łopatki podczas wykonywania ruchu,
● ból towarzyszący ruchowi kończyny górnej,
● na dalszym etapie choroby – silny ból, który jest stale obecny.
Leczenie
Aby rozpocząć odpowiednie leczenie, niezbędne jest postawienie prawidłowej diagnozy. W tym celu lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem, a następnie przechodzi do badania palpacyjnego. Często konieczne jest także wykonanie zdjęcia rentgenowskiego lub tomografii komputerowej.
Główną metodą leczenia jest rehabilitacja lub fizykoterapia oraz odciążenie chorej kończyny. Dodatkowo lekarz może przepisać leki przeciwbólowe i przeciwzapalne lub zlecić ostrzykiwania kortykosteroidowe. Operacja wskazana jest wówczas, gdy leczenie podstawowe nie przynosi zamierzonych efektów. Zabieg może być przeprowadzony techniką otwartą lub artroskopowo. Potem niezbędna jest rehabilitacja.