Bóle w prawym podżebrzu, często promieniujące do prawej łopatki, nasilające się po zjedzeniu tłustych potraw, a także odbijanie się, mdłości, wzdęcia, zaparcia, niekiedy nawet wymioty, ciemny mocz i podżółtaczkowe zabarwienie oczu – to objawy zapalenia pęcherzyka (woreczka) żółciowego. Jest ono wywołane kamicą żółciową, czyli pojawieniem się kamieni żółciowych. Jedyną skuteczną metodą leczenia jest operacja.
Pęcherzyk żółciowy to narząd w kształcie gruszki leżący poniżej prawego płata wątroby. Jego główną funkcją jest gromadzenie i zagęszczanie żółci produkowanej przez wątrobę.
Żółć jest uwalniana z pęcherzyka po jedzeniu, podczas trawienia. Przez wąskie przewody (drogi żółciowe) przedostaje się ona do jelita cienkiego.
Przyczyny chorób pęcherzyka
Dolegliwości ze strony pęcherzyka żółciowego są zwykle spowodowane przez złogi – kamienie zbudowane z cholesterolu i kwasów żółciowych, które powstają w pęcherzyku i drogach żółciowych. Kamienie te mogą blokować odpływ żółci z pęcherzyka, powodując obrzęk i ostry ból brzucha, wymioty, niestrawność, czasami gorączkę. Gdy kamienie blokują główne drogi żółciowe, dochodzi do żółtaczki.
Ostre i przewlekłe
Stany zapalne pęcherzyka żółciowego – ze względu na czas powstawania i obraz kliniczny – mogą mieć charakter ostry lub przewlekły.
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA
Spowodowane jest zwykle nieleczoną kamicą tego narządu (zalegającymi złogami, z których powstają kamienie żółciowe). Kamień zatyka przewód pęcherzykowy, co powoduje obrzęk pęcherzyka i jego ściany, a to z kolei jest przyczyną krwawień podśluzówkowych i tworzenia się owrzodzeń.
Objawy
Występują napadowe bóle skurczowe w prawym podżebrzu (przy współistniejącej kamicy pęcherzykowej) lub też niezbyt silne bóle tępe, ugniatające, promieniujące do okolicy prawej łopatki, nasilające się po zjedzeniu niektórych ciężkostrawnych potraw (na przykład tłustych, smażonych i pieczonych; sosów, zasmażek, śmietany, mas tortowych).
Bólowi towarzyszą zwykle częste odbijania, mdłości, wzdęcia, zaparcia, niesmak w ustach, wymioty, ciemny mocz i podżółtaczkowe zabarwienie twardówek oczu.
Dolegliwości te nasilają się po wysiłku fizycznym, skokach, wstrząsach i chorobach gorączkowych innych narządów, a także pod wpływem papierosów, alkoholu, stresu i napięć nerwowych.
Możliwe jest także zapalenie ostre wtórne, pojawiające się w przebiegu innych chorób, takich jak salmonelloza, guzkowe zapalenie tętnic, posocznica czy stan po urazie okolicy wątroby.
Przewlekłe zapalenie pęcherzyka
Jest miejscowym bądź obejmującym cały układ dróg żółciowych stanem zapalnym, wywołanym zakażeniem bakteryjnym, pasożytniczym, czynnikami toksycznymi lub mechanicznym drażnieniem kamieniami żółciowymi.
Jest to choroba stosunkowo częsta, przewlekle nękająca, częściej spotykana wśród kobiet niż mężczyzn.
Diagnostyka
Najczęściej wykonywanym badaniem mającym na celu wykrycie kamieni żółciowych jest USG (ultrasonografia). W niektórych bardziej skomplikowanych przypadkach wykonuje się dodatkowe badania obrazowe.
Leczenie
Kamieni żółciowych nie można wyleczyć dietą ani środkami farmakologicznymi, choć początkowo stosuje się takie leczenie zachowawcze. Może ono przynieść krótkotrwałą poprawę, ale długofalowo nie zapewni wyleczenia.
Jedyną skuteczną metodą leczenia kamicy pęcherzyka żółciowego jest operacja chirurgiczna polegająca na jego całkowitym wycięciu. Często wykonuje się ją laparoskopowo. W terminologii medycznej taka operacja nosi nazwę cholecystektomii laparoskopowej.