Bóle w dolnej części brzucha oraz częste, bolesne i połączone z pieczeniem oddawanie moczu – to najbardziej charakterystyczne objawy cystitis, czyli zapalenia pęcherza moczowego. Objawom tym może towarzyszyć gorączka i złe samopoczucie, a w moczu pojawienie się białka i wzrost ilości leukocytów oraz, niekiedy, krwinek czerwonych. Mocz może być mętny i mieć zmieniony zapach.
Przyczyną schorzenia najczęściej są bakterie, które przez cewkę moczową dostają się do pęcherza. Infekcja powoduje zapalenie śluzówki pęcherza moczowego, co wywołuje dokuczliwe dolegliwości.
Ryzyko zachorowania zwiększa się w przypadku występowania niektórych chorób, np. obecności piasku w drogach moczowych, kamicy nerkowej, wad układu moczowego lub cukrzycy. Zapaleniu pęcherza moczowego sprzyjają też przeziębienia i przemarznięcia organizmu, stany zapalne dróg rodnych, ciąża.
W większości przypadków sprawcami infekcji są bakterie Escherichia coli żyjące w jelicie grubym, które przy niedostatecznej higienie mogą trafić do pęcherza. Chorobę mogą wywoływać też inne drobnoustroje, m.in. przenoszone drogą płciową chlamydie.
Wyleczyć do końca
Kiedy tylko pojawią się pierwsze niepokojące objawy, trzeba zgłosić się do lekarza. A już na pewno wtedy, gdy mocz staje się mętny i widoczne są w nim ślady krwi, a do tego odczuwamy bóle lędźwiowe. Choć zapalenie pęcherza moczowego nie jest niebezpieczne, to zaniedbany stan zapalny może doprowadzić nawet do odmiedniczkowego zapalenia nerek bądź przewlekłego zapalenia pęcherza moczowego.
Zapalenie pęcherza leczy się antybiotykami i lekami przeciwzapalnymi. Dodatkowo, by złagodzić dolegliwości bólowe, lekarz może przepisać środki rozkurczowe. Kuracja winna trwać dwa tygodnie. W żadnym wypadku nie wolno jej przerwać, nawet gdy dokuczliwe objawy ustąpią, bo grozi to nawrotem choroby i uodpornieniem się bakterii na stosowany antybiotyk.
Zakwasić i rozcieńczyć
Leczenie farmakologiczne możemy wspomóc. Bolesne pieczenie towarzyszące oddawaniu moczu, złagodzi niegazowana woda mineralna z sokiem z cytryny. Trzeba ją pić po szklance przynajmniej 6 razy dziennie. Taki napój zmieni środowisko w drogach moczowych na bardziej kwaśne, utrudniając namnażanie się drobnoustrojów i rozcieńczając mocz i usunie wraz z nim część bakterii.
Innym sposobem jest wypijanie soku z czarnej porzeczki lub żurawin, co również zapobiega dalszemu rozwojowi bakterii atakujących pęcherz i cewkę moczową. Żurawina zawiera substancję, uniemożliwiającą bakteriom przyleganie do ścian pęcherza i przewodu moczowego.
Pomocne bywają nasiadówki w mocnym naparze rumianku, szałwii lub mieszanki ziołowej Vagosan.
Dolegliwości bólowe łagodzi ogrzewanie podbrzusza termoforem. Ale i po nasiadówkach, i po ogrzewaniu termoforem trzeba bezwzględnie położyć się do łóżka, aby nie wychłodzić organizmu.
Wskazane jest zrezygnowanie – przynajmniej w czasie choroby z kawy, alkoholu i papierosów, bowiem wysuszają śluzówkę dróg moczowych, co zwiększa ból podczas oddawania moczu.
Uniknąć kłopotów można...
przestrzegając kilku prostych zasad:
- wypijanie ok. 2 litrów napojów dziennie. Płyny wypłukują złogi i drobnoustroje z dróg moczowych, co zapobiega zakażeniu. Dobrze, by choć w części były to napoje z witaminą C zakwaszającą mocz. Bakterie nie lubią kwaśnego środowiska,
- niezwlekanie z pójściem do toalety. Wstrzymywany mocz gromadzi się w pęcherzu, stanowiąc pożywkę dla bakterii,
- po oddaniu stolca – u kobiet – podcieranie się od przodu do tyłu, by nie dopuścić do przemieszczenia się bakterii z okolicy odbytu do dróg moczowych,
- po pływaniu w basenie czy pobycie w saunie – u kobiet – dokładne umycie okolic krocza pod bieżącą wodą, np. specjalnym żelem do higieny intymnej,
- zdrowiej brać prysznic niż kąpiel w wannie. Pod natryskiem łatwiej spłukać z ciała bakterie,
- noszenie jesienią i zimą ciepłej, a zawsze bawełnianej, bielizny.
* * *
Pęcherz moczowy jest dobrze umięśnionym, rozciągliwym i sprężystym zbiornikiem. Po wypełnieniu pęcherza moczem dochodzi do wzrostu ciśnienia w jego wnętrzu, drażnienia zakończeń nerwów czuciowych i pojawienia się parcia; następuje skurcz mięśnia wypierającego oraz rozkurcz zwieraczy i mocz wypływa przez cewkę na zewnątrz. Objętość dobowa moczu w warunkach prawidłowych wynosi od 1 do 3 litrów.
Choroba najczęściej dotyka kobiety (cztery razy częściej niż mężczyzn), bowiem bakterie ją wywołujące mają do pokonania krótszą drogę z cewki moczowej do pęcherza.
Dziedziną medycyny zajmującą się schorzeniami pęcherza moczowego jest urologia.
Wypijanie odpowiednich ilości płynów zwiększa produkcję moczu, który mechanicznie eliminuje bakterie z błon śluzowych, wpływając na stan jałowości układu moczowego.
Osoby, które miały już wcześniej kłopoty z pęcherzem, powinny badać swój mocz nie rzadziej niż dwa razy w roku.