Zapalenie gruczołu krokowego (prostaty, stercza) to męskie schorzenie, które najczęściej zdarza się panom w wieku 18–50 lat. Rozwija się na podłożu bakteryjnym lub niebakteryjnym. Może mieć postać ostrą lub przewlekłą. Najczęściej dochodzi do niebakteryjnego zapalenia typu przewlekłego. U jednej trzeciej chorych rozwija się ostre zapalenie bakteryjne wywołane przez drobnoustroje gram-ujemne z rodzaju Proteus, Klebsiella, Enterobacter czy Escherichia coli przedostające się z dróg moczowych lub – wraz z krwią – z innych narządów, na przykład migdałków czy zęba, gdy jest tam stan zapalny.
Objawy
OBJAWY POSTACI OSTREJ ZAPALENIA GRUCZOŁU KROKOWEGO:
- gwałtowny przebieg – nagły początek, silne bóle krocza i podbrzusza (opasujące)
- problemy przy oddawaniu moczu (ból, pieczenie, częste parcie na pęcherz)
- powiększenie, obrzęk i bolesność gruczołu – niekiedy dochodzi do zatrzymania moczu
- możliwość powikłań (takich jak ropień stercza czy zapalenie najądrza)
OBJAWY POSTACI PRZEWLEKŁEJ ZAPALENIA GRUCZOŁU KROKOWEGO:
- proces zapalny toczy się miesiącami, a nawet latami
- uczucie dyskomfortu w kroczu
- pobolewanie w podbrzuszu, jądrach, odbycie i mosznie, a także ból pleców
- częsta potrzeba oddawania moczu (słabym strumieniem z wyciekiem już po zakończeniu mikcji)
- czasem zaburzenia wytrysku (wytrysk jest bolesny lub przedwczesny)
- śluzowa wydzielina sącząca się z cewki
- gruczoł krokowy ma nierówną powierzchnię ze zwłóknieniami i zwapnieniami, jest rozpulchniony
Zapalenie typu przewlekłego bywa niebakteryjne lub bakteryjne. Może być następstwem zapalenia ostrego, ale częściej jest skutkiem pojawienia się przeszkody w cewce moczowej lub zabiegów urologicznych dokonywanych przez cewkę i przedostania się zakażonego moczu z cewki w głąb kanalików stercza.
Najrzadszą odmianą zapalenia gruczołu krokowego jest prostatodynia. Występuje ona u panów w średnim wieku. Przebiega podobnie do zapalenia niebakteryjnego. Ma długie okresy poprawy, po których niespodziewanie następuje nasilenie przykrych objawów. Charakteryzuje się głównie dolegliwościami bólowymi i kłopotami przy oddawaniu moczu. Negatywnie rzutuje na zachowania seksualne i stan psychiczny. Bywa przyczyną rozdrażnienia i przygnębienia.
Czynniki sprzyjające zapaleniu stercza:
- zakażony mocz
- zapalenie cewki
- inne ogniska zapalne w organizmie
- bierne przekrwienie stercza, nasilające się zwłaszcza podczas mikcji i przy stosunku seksualnym
- jazda konna
- jazda na rowerze
- kąpiel w zimnej wodzie
- nadużywanie alkoholu
- długotrwałe cewnikowanie pęcherza
Diagnostyka
Opiera się na wywiadzie, badaniu fizykalnym i analizach laboratoryjnych – ogólnym badaniu moczu (w takich przypadkach wykazuje leukocyturię, bakteriurię i hematurię) oraz badaniu bakteriologicznym moczu, a także bakteriologicznym badaniu wydzieliny stercza. Czasem stosowana jest tak zwana próba trzech szklanek, polegająca na ogólnym badaniu moczu przed masażem i po masażu stercza.
Leczenie
Leczenie stanu zapalnego stercza polega farmakoterapii, fizykoterapii i przestrzeganiu zaleceń dietetyczno-higienicznych. Podaje się antybiotyki celowane w zależności od antybiogramu, leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozkurczowe, a przy problemach z mikcją – antycholinergiki i alfa-blokery. Podczas leczenia chory powinien pozostać w łóżku. Należy unikać alkoholu oraz czynników drażniących. W razie dużych trudności w oddawaniu moczu, należy wytworzyć czasową przetokę nadłonową.