Wyrostek robaczkowy to podłużne uwypuklenie początkowej części jelita grubego. Wyrasta z kątnicy (zwanej też jelitem ślepym). Kształtem przypomina robaka – stąd nazwa. Ma 8–10 cm długości i znajduje się między pętlami jelitowymi w prawym dole biodrowym. Zdarzają się też inne, nietypowe lokalizacje wyrostka.
Potrzebny – niepotrzebny
Nie jest niezbędny do życia, ale czy spełnia jakąkolwiek funkcję w organizmie? Znaczenie wyrostka robaczkowego budziło i jeszcze nadal budzi sporo kontrowersji. Do niedawna uważano wyrostek za narząd szczątkowy, pozbawiony jakiejkolwiek funkcji. Obecnie przypisuje mu się rolę bakteryjnego filtra, ważnego dla mechanizmów odpornościowych. Jest to możliwe dzięki umiejscowionym w wyrostku skupiskom tkanki limfatycznej, wytwarzającej przeciwciała.
Choroby
Najbardziej znanym schorzeniem jest ostre zapalenie wyrostka. Powikłaniami nierozpoznanego lub nie w porę leczonego zapalenia może być naciek, a następnie ropień okołowyrostkowy. Bardzo poważne, zagrażające życiu konsekwencje ma pęknięcie ściany wyrostka robaczkowego w stanie zapalnym, czyli tak zwane zapalenie rozlane. Może spowodować zapalenie otrzewnej i ciężkie zakażenie jamy brzusznej. Znane są także przypadki nowotworu wyrostka, guza zwanego rakowiakiem. Jest to nowotwór potencjalnie złośliwy.
Zapalenie wyrostka
Występuje o osób w różnym wieku, najczęściej jednak między 10. a 30. rokiem życia. Ryzyko zachorowania u dzieci jest wyższe niż u dorosłych. Przyczyny zapalenia wyrostka robaczkowego nie są znane. Jako najbardziej prawdopodobne podaje się: obecność pasożytów, ucisk wyrostka, zagięcie, infekcje bakteryjne i zakażenia wirusowe, przerost tkanki chłonnej (u dzieci), zamknięcie światła wyrostka przez kamień kałowy.
Objawy:
- tępe, stopniowo zaostrzające się i trudne do zlokalizowania bóle początkowo okolic nadbrzusza, następnie podbrzusza, które z czasem przemieszczają się do prawego dołu biodrowego
- ból zwiększający się przy zgięciu prawej nogi, przy próbach poruszania się, głębszych oddechach i kaszlu
- bolesność uciskowa
- ból przy badaniu per rectum (przez odbytnicę)
- utrata apetytu
- stan podgorączkowy
- nudności i wymioty (nie zawsze)