Opryszczka, o ile nie ma powikłań, nie jest ciężką chorobą, lecz ma tendencje do nawrotów i pojawiania się przy każdym spadku odporności. Najczęściej mamy do czynienia z opryszczką na ustach, tak zwanym „zimnem”. Ale opryszczka może się też pojawiać na narządach płciowych, stając się nie tylko wstydliwą, ale przede wszystkim przykrą i bolesną przypadłością.
Przyczyny
Za powstawanie opryszczki odpowiedzialny jest wirus o nazwie herpes simplex. Występuje on w dwóch odmianach – HSV-1 i HSV-2. Choroba ma charakter nawrotowy. Może uaktywniać się co jakiś czas lub pojawić się tylko raz (ewentualnie kilka razy) w życiu. Wirus w stanie uśpienia znajduje się bowiem w organizmie osoby nim zarażonej. Uaktywnia się wtedy, gdy spada nasza odporność lub występują inne czynniki, takie jak choroba, stres, wychłodzenie organizmu, nieprawidłowa dieta, zbyt długie opalanie się czy miesiączka. Miejscem utajenia wirusa HSV są zwoje czuciowe nerwów unerwiających miejsce początkowej infekcji.
Opryszczka narządów płciowych
Opryszczka narządów płciowych jest w ponad 90 proc. spowodowana wirusem opryszczki typu 2. Na infekcje wirusem HSV-2 bardziej narażone są kobiety niż mężczyźni. Pod względem epidemiologicznym przyjmuje się, że opryszczka narządów płciowych dotyka około 20 procent populacji.
Objawy
Objawy mogą pojawić się gwałtownie i szybko. W okolicach narządów płciowych, zwłaszcza na śluzówkach dróg rodnych (u kobiet – na wargach sromowych, wewnątrz pochwy oraz na szyjce macicy, u mężczyzn – pod napletkiem), a także naudach, pośladkach i w okolicach odbytu formują się bolesne, czerwone pęcherzyki. Inne objawy to mrowienie w okolicach genitalnych, upławy, ból podczas oddawania moczu, opuchnięte pachwinowe węzły chłonne. Tym objawom może towarzyszyć gorączka, ból głowy oraz mięśni.
Objawy opryszczki narządów płciowych są zazwyczaj bardziej uciążliwe podczas ich pierwszego wystąpienia. U prawie połowy zainfekowanych nie dochodzi nigdy do nawrotów choroby, mimo że do końca życia są jej nosicielami.
Sposób zarażenia
Opryszczką narządów płciowych zaraża się głównie podczas kontaktów seksualnych, ryzyko wzrasta więc wraz ze stopniem aktywności seksualnej.
Leczenie
Leki na opryszczkę zawierają aktywne składniki, które eliminują objawy bezpośrednie i łagodzą infekcję narządów płciowych aż do momentu doprowadzenia wirusa do stanu uśpienia.
Objawy opryszczki narządów płciowych mogą być leczone za pomocą doustnych leków przeciwwirusowych, takich jak acyclovir, famciclovir, czy valacyclovir. Chociaż nie leczą one zakażenia opryszczkowego (na opryszczkę nie ma lekarstwa), zdecydowanie skracają czas trwania objawów skórnych oraz zapobiegają nawrotom i łagodzą ich nasilenie (codzienne przyjmowanie leków przeciwwirusowych może obniżyć liczbę nawrotów objawów o co najmniej 75 proc. u osoby cierpiącej na tego rodzaju zaburzenia stosunkowo często, czyli mającej 6 albo więcej nawrotów w ciągu roku).
Kiedy zakażenie opryszczkowe rozprzestrzenia się w organizmie, może być one leczone za pomocą acycloviru podanego dożylnie.
Wskazane są też witaminy z grupy B (B1 oraz B12).
Powikłania
Opryszczka, także ta narządów płciowych, może być przyczyną zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia rdzenia kręgowego lub zaburzeń czynności układu autonomicznego. Zmiany poza narządami płciowymi mogą wystąpić w następstwie szerzenia się wirusa wzdłuż nerwów. Czasami może dojść do bakteryjnych nadkażeń owrzodzeń opryszczkowych.
Zapobieganie
Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się opryszczki narządów płciowych, osoby już zakażone powinny się powstrzymać od stosunków seksualnych w momencie, kiedy pojawią się objawy. Powinny też poinformować partnerów seksualnych o swojej dolegliwości oraz używać prezerwatyw, co znacznie ograniczy przenoszenie opryszczki narządów płciowych na zdrowe osoby.