Schorzenie to dotyczy najczęściej dużego palca stopy, czyli palucha. Wrastający paznokieć palucha jest zwykle następstwem półkolistego, zamiast prostego, obcinania paznokcia albo jego zbyt krótkiego przycięcia. Mogą się do tego także przyczyniać przyciasne lub za wąskie buty. Przy dłużej trwającym ucisku, w bruździe macierzy paznokcia mogą powstać bolesne odciski.
Podczas chodzenia wrastający paznokieć wbija się w ciało coraz głębiej i każdy krok sprawia nieznośny ból, nie mówiąc już o założeniu skarpet czy butów. Aby zapobiec cierpieniu staramy się ciągle przycinać boczne brzegi paznokcia, co powoduje skutek wręcz odwrotny. Dolegliwości zwiększają się, a paznokieć wrasta coraz bardziej, powstaje stan zapalny i wokół gromadzi się ropa.
Przyczyny wrastania mogą być różne, jak np. genetyczna deformacja paznokci, nieprawidłowa postawa, schorzenia kręgosłupa spowodowane nadwagą, zwyrodnieniami stawów kolanowych oraz bioder, a nawet przypadkowe kopnięcie kamienia powodujące odkształcenie płytki paznokcia.
Badania diagnostyczne
Rozpoznanie jest w zasadzie proste i natychmiastowe. Jeżeli nie doszło do stanu zapalnego można spróbować domowych sposobów. Kiedy przyczyna leży w nieprawidłowym obcinaniu paznokcia i wrastanie obejmuje tylko niewielki odcinek, może być wystarczające wycięcie rowka w środku paznokcia. Pozwala to na zmianę kierunku jego wzrostu: rośnie on bardziej ku środkowi. Można także wyciąć część wrastającą. Takie postępowanie jest możliwe tylko we wczesnym okresie, kiedy otaczające tkanki nie są zmienione zapalnie.
Jeśli istnieją powikłania, takie jak zaburzenia chodu, może być wskazane zdjęcie rentgenowskie stopy.
Leczenie
Stanowczo nie należy samemu leczyć wrośniętego paznokcia z przewlekłym lub ostrym stanem zapalnym. Kiedy z wału okołopaznokciowego wycieka wydzielina ropna musi wkroczyć lekarz. Jeżeli współistnieją zaburzenia krążenia i zakażenia wywołane cukrzycą lub inną przewlekłą chorobą leczenie powinien prowadzić podiatra, czyli lekarz specjalizujący się w chorobach stóp.
Często wystarczają środki „nieoperacyjne” – antybiotyki i tamponada. Najpierw starannie oczyszcza się rowek przy paznokciu. Następnie między wał a paznokieć wsuwa się miękką gazę nasączoną maścią przeciwzapalną. Po kilku sekundach wyjmuje się tampon i wycina ten fragment płytki, który wrasta w ciało i powoduje ból. Po czym na krawędź paznokcia nasuwa się cieniutką, przeciętą wzdłuż jednego brzegu rureczkę Sulci-Protektor. Należy ją zabezpieczyć przed zsunięciem się. Do tego celu używa się preparatu do rekonstrukcji paznokci, co nawet przy dużym ubytku spowoduje, że szczelina wypełni się, tworząc tzw. protezę paznokcia. Zabieg ten przeprowadzony w specjalistycznym gabinecie, przynosi natychmiastową ulgę.
Usunięcie paznokcia stosowane jest rzadko, najczęściej w zaniedbanych przypadkach.
Interwencja chirurgiczna
W ciężkim zakażeniu wskazane jest usunięcie całego paznokcia wraz z macierzą (czyli łożyskiem paznokcia), z którego on wyrasta. Zabieg ten polega na wykonaniu dwóch niedużych nacięć przy podstawie obu stron palucha, odsunięciu ku tyłowi płata skórnego i uwidocznieniu w ten sposób łożyska, które niszczy się elektrokoagulacją lub roztworem kwasu. Jeżeli macierz nie ulegnie całkowitemu zniszczeniu, paznokieć odrasta, często podobnie zniekształcony. Przy całkowitym zniszczeniu macierzy paznokieć nigdy nie odrasta. Przesunięty na właściwe miejsce płat skóry przyszywa się małymi szwami do otaczających tkanek. Zaleca się moczenie palucha w roztworze antyseptycznym, a doustnie stosowany jest antybiotyk. Gojenie jest zdecydowanie szybsze, gdy nogi się nie obciąża, najlepiej leżeć z nogą uniesioną ku górze.
Lepiej zapobiegać
Zapobieganie wrastaniu paznokcia polega na jego prostym obcinaniu, noszeniu wygodnego, szerokiego obuwia z zaokrąglonymi, a nie szpiczastymi wąskimi noskami. Nie należy też zakładać ciasnych skarpetek. Stopy trzeba myć codziennie, starannie je osuszając, wcierając krem przeciwbakteryjny oraz zmiękczający naskórek. Co dwa tygodnie, a latem nawet częściej powinien być wykonywany pedicure. Paznokcie powinny mieć długość 2–3 mm. Nie wolno ich obcinać zbyt krótko, tuż przy skórze.
Małgorzata Gorski
Usuwanie łagodnie wrastającego paznokcia palucha
1. Wymocz paluch w ciepłej wodzie (ok. 10 minut) z dodatkiem 2 łyżek stołowych łagodnie działającego detergentu.
2. Po osuszeniu stopy przyłóż do palucha okład z lodu i trzymaj go 3 minuty, po to by powierzchnia palucha zdrętwiała.
3. Wysterylizowanymi cążkami wytnij wrastającą część paznokcia, tak aby nie przeciąć otaczającej tkanki.
4. Powtórz okład z lodu, nie uciskając za mocno palucha.
5. Osusz stopę, zakładając na paluch gazik nasączony roztworem płynu dezynfekującego i zabandażuj ją.
6. Rano i wieczorem mocz paluch w ciepłej wodzie i po osuszeniu załóż opatrunek (patrz pkt. 5).
7. Jeżeli jest to możliwe na czas leczenia używaj obuwia z odkrytymi palcami.