Czym właściwie są wolne rodniki? Otóż nazywamy tak wolne, niesparowane elektrony tlenu, które powstają w organizmie w wyniku przemian metabolicznych. Ich obecność ma związek z mechanizmami obronnymi, ale ich nadmiar zdecydowanie szkodzi. Wolne rodniki obdarzone są ładunkiem ujemnym i dążą do połączenia z cząsteczką dodatnią, a przebieg tej reakcji łączenia cząsteczek nazywamy utlenianiem. Efektem takiego działania może być uszkodzenie DNA oraz błon komórkowych. Obecnie uważa się, że może stanowić to początek różnych chorób, a także wpływać na sam proces starzenia się organizmu.

 

Choroba nowotworowa ma swój początek w uszkodzeniu aparatu genetycznego komórki. Za takie uszkodzenie, które doprowadza do mutacji komórki obwinia się wolne rodniki. Wiele czynników zwiększających ilość rodników stwarza warunki do rozwoju różnych chorób, w tym także nowotworowych.

Reklama

 

Źródłem wolnych rodników może być:

  1. nieprawidłowa dieta z dużą ilością tłuszczów zwierzęcych i konserwantów,
  2. alkohol,
  3. nikotyna,
  4. zanieczyszczone środowisko,
  5. pestycydy,
  6. promieniowanie słoneczne,
  7. radioterapia i chemioterapia.

{jumu[*20]}

 

 

Wpływ na organizm

Obecnie sądzi się, że niekorzystne działanie wolnych rodników tlenu na organizm polega między innymi na:

  1. docieraniu do jądra komórkowego i powodowaniu mutacji materiału genetycznego komórki mogącej stanowić początek rozrostu nowotworowego,
  2. podwyższaniu poziomu „niedobrego” cholesterolu LDL, co przyspiesza rozwój zmian miażdżycowych,
  3. uszkadzaniu nasienia, co zwiększa ryzyko wystąpienia bezpłodności lub wad wrodzonych potomstwa,
  4. wpływie na powstanie takich zmian ocznych jak zaćma i zwyrodnienie plamki żółtej,
  5. możliwym doprowadzeniu do uszkodzenia tkanki nerwowej,
  6. obniżaniu sprawności układu immunologicznego,
  7. prawdopodobnym związku z procesami starzenia się organizmu.

 

 

Zapobieganie – antyoksydanty

Organizm do pewnego stopnia umie się bronić przed wolnymi rodnikami, powodując ich wychwytywanie i neutralizowanie .Substancje działające w ten sposób nazywamy „wymiataczami” i należą do nich różne obecne we krwi enzymy i składniki odżywcze. Takimi naszymi obrońcami o działaniu antyoksydacyjnym, czyli przeciwutleniającym są między innymi:

  • witaminy A, C i E,
  • składniki mineralne enzymów takie jak – żelazo, selen, cynk, mangan, miedź,
  • substancje roślinne: beta-karoten i flawonoidy.

 

Gdzie szukać antyoksydantów w żywności?

Zdecydowanie najwięcej ich znajdziemy w warzywach i owocach. Najlepiej, jeśli będą to produkty świeże bądź mrożone, a nie konserwowane lub gotowane zbyt długo. Generalnie lepsze są owoce i warzywa bardziej nasycone kolorem pomarańczowym i zielonym.

 

Lista najważniejszych produktów o działaniu antyoksydacyjnym, które są przez nas szczególnie zalecane i które powinny znaleźć się w dużych ilościach w codziennym jadłospisie obejmuje:

  • czerwone winogrona, czerwony grejpfrut, pomarańcze,
  • jagody leśne – borówki, czarną jagodę, jeżyny, żurawiny,
  • marchew, dynię, kapustę, kalafior, brokuły, czosnek, czerwoną cebulę, rzeżuchę,
  • warzywa strączkowe,
  • oliwę z oliwek,
  • ryby,
  • orzechy, nasiona,
  • kiełki, kasze.

 

Korzystne działanie mają warzywa strączkowe takie jak fasola, soczewica, soja i groch, gdyż dzięki zawartej w nich proteazie hamują wzrost guza nowotworowego.

 

Warzywa z rodziny krzyżowych, a szczególnie brokuły i brukselka, chronią przed nowotworami złośliwymi tzw. hormonozależnymi sutka czy macicy, bo występujące w nich związki azotu zwane indolami przyspieszają wydalanie z organizmu estrogenów odpowiedzialnych za wzrost tych nowotworów.

 

Zalecane jest spożywanie wszystkich owoców i to najlepiej w całości, a nie w postaci soków. Trudno wyliczyć optymalną ilość warzyw i owoców jaka byłaby najlepsza np. w profilaktyce chorób nowotworowych, ale zaleca się spożywanie co najmniej dwóch różnych owoców i trzech różnych warzyw dziennie. Nie poleca się owoców i soków z puszki.


 

Najnowsze
Choroby
Ziołolecznictwo
Żywienie