Według statystyk, wirusem HPV przynajmniej raz w życiu zaraża się ponad połowa kobiet aktywnych seksualnie. Odgrywa on kluczową rolę w powstawaniu raka szyjki macicy. Do najbardziej typowych zmian wywołanych działaniem wirusa należą kłykciny kończyste, grudkowatość bowenoidalna oraz choroba Bowena. Jak diagnozować i leczyć zmiany skórne powstałe wskutek zakażenia wirusem HPV?
Wirus brodawczaka ludzkiego (human papilloma virus) należy do rodziny papillomawirusów. Znanych jest około 120 jego odmian, a 40 z nich jest przenoszonych drogą kontaktów seksualnych. Nie wszystkie z nich są uważane za niebezpieczne dla zdrowia. Odmiany wirusa przekazywane drogą płciową można podzielić na niskoonkogenne (niskiego ryzyka) oraz wysokoonkogenne (wysokiego ryzyka). Większość zachorowań jest samoistnie zwalczana przez organizm, a pozostałe rozwijają się w formę przewlekłą. Niekiedy prowadzi to do poważnych chorób, takich jak rak szyjki macicy. Do najbardziej typowych zmian wywołanych wirusem HPV zaliczamy kłykciny kończyste, grudkowatość bowenoidalną oraz chorobę Bowena.
Kłykciny kończyste
Choroba objawia się zmianami skórnymi (białe, miękkie, uszypułowane, bezbolesne grudki) w obrębie narządów płciowych zarówno mężczyzn, jak i kobiet. U kobiet najczęściej występują na wargach sromowych, u wejścia pochwy oraz w okolicach odbytu, czasami też na szyjce macicy. U mężczyzn natomiast charakterystycznym miejscem występowania zmian jest penis, moszna, okolice pod napletkiem oraz odbyt. Od chwili zakażenia do pojawienia się pierwszych objawów choroby mija od kilku do kilkunastu tygodni. Sprzyjającymi warunkami dla rozwoju wirusa jest ciepło oraz wilgoć. Powikłaniem tej choroby mogą być kłykciny olbrzymie, które prowadzą do rozwoju nowotworu tkanek.
Choroba Bowena
Jest to schorzenie charakteryzujące się pojedynczym lub mnogim ogniskiem zapalnym, w obrębie którego może się pojawić nadżerka. Najczęstszym umiejscowieniem są kończyny dolne, tułów, a także prącie lub wargi sromowe. Ogniska takie mogą się czasem rozwinąć w chorobę nowotworową.
Grudkowatość bowenoidalna
Zaliczana jest do chorób błon śluzowych narządów płciowych. Objawia się zmianami skórnymi w postaci wieloogniskowych grudek o kilkumilimetrowej średnicy i płaskiej powierzchni. Mają one różowe lub lekko brunatne zabarwienie. U kobiet zmiany te najczęściej występują w okolicach warg sromowych większych i mniejszych oraz w fałdach pachwinowych, a u mężczyzn – na żołędzi. Choroba ta nie przysparza choremu większych dolegliwości, choć niekiedy może powodować świąd.
Leczenie
Pierwszym etapem jest diagnostyka. Często lekarz zleca badanie histologiczne lub wirusologiczne.
W przypadku kłykcin kończystych stosuje się maści lub kremy, a także krioterapię. Jeżeli zmiany skórne są już bardzo zaawansowane, lekarz może przeprowadzić zabieg chirurgiczny w celu usunięcia chorych tkanek. Leczeniem powinni zostać objęci również partnerzy seksualni pacjenta. Terapia grudkowatości bowenoidalnej polega na usunięciu zmian chorobowych metodą krioterapii lub elektrokoagulacji albo w trakcie zabiegu chirurgicznego. W chorobie Bowena stosuje się natomiast maści, laseroterapię, krioterapię lub chirurgiczne usunięcie ogniska chorobowego.
Należy pamiętać, że nie wolno rozdrapywać ran powstałych na skutek choroby wywołanej wirusem brodawczaka ludzkiego, gdyż powoduje to roznoszenie infekcji na inne obszary ciała.