Normalna, prawidłowa wydzielina z pochwy jest bezbarwna i pozbawiona nieprzyjemnego zapachu. Jest ona produkowana między innymi przez gruczoły przedsionkowe większe, znajdujące się wewnątrz warg sromowych większych. Zmieniony kolor i zapach tej wydzieliny może być wynikiem grzybicy, rzęsistkowicy czy braku równowagi flory bakteryjnej.
Różne fazy cyklu
Wydzielina pochwowa zmienia się w zależności od fazy cyklu miesięcznego kobiety. U większości pań pierwsza faza charakteryzuje się suchością pochwy. W fazie owulacyjnej śluz jest obfity, bezbarwny, ciągnący się, co chroni plemniki przed kwaśnym odczynem dróg rodnych. W trzeciej, lutealnej fazie cyklu, aż do wystąpienia miesiączki, śluz jest gęsty i grudkowaty. Ma chronić pochwę przed chorobotwórczymi drobnoustrojami.
Zależy do wieku
Wydzielina pochwowa zależy również od wieku kobiety. U dziewczynek jest zwykle dość skąpa, biała i bezwonna. U dziewcząt w wieku pokwitania ilość wydzieliny się zwiększa. To normalne i o ile nie towarzyszą temu inne dolegliwości, nie ma powodów do niepokoju. W okresie przekwitania układ hormonalny spowalnia. To powoduje, że ilość śluzu się zmniejsza i może wystąpić tak zwana suchość pochwy. Po zaniku miesiączki śluz przestaje być wytwarzany. To dlatego panie w tym okresie życia często się skarżą na zapalenia pochwy i zakażenia sromu.
Kiedy do lekarza?
Upławy, czyli nieprawidłowa wydzielina z pochwy (to znaczy o zmienionym kolorze i nieprzyjemnym zapachu) jest najczęściej wynikiem infekcji w obrębie układu moczowo-płciowego. Najlepszym rozwiązaniem jest zgłoszenie się do lekarza ginekologa, który stwierdzi, czy nie jest ona sygnałem rozwijającego się zakażenia.
Co oznaczają?
- Białe upławy, których konsystencję określa się jako serowatą (lub inaczej „konsystencję twarożku”), są przeważnie typowym objawem rozwijającej się grzybicy pochwy. Często towarzyszy im pieczenie, świąd i bolesność pochwy oraz sromu.
Objawem grzybicy mogą być także obfite rzadkie i wodniste upławy. Towarzyszy im charakterystyczny białawy połysk pochwy i sromu.
- Rzadkie szaro-białawe upławy o „rybim zapachu” to sygnał rozwijającej się tak zwanej waginozy bakteryjnej, czyli zaburzenia równowagi mikrobiologicznej pochwy (zmniejsza się liczebność bakterii Lactobacillus spp., a jednocześnie w sposób niekontrolowany namnażają się inne bakterie, głównie Gardnerella vaginalis).
Obfite rzadkie szaro-białawe upławy o nieprzyjemnym zapachu mogą być także objawem rzęsistkowicy. Żeby ją wykluczyć, trzeba wykonać specjalistyczne badania.
- Żółto-zielonkawe upławy o nieprzyjemnym ostrym zapachu są często objawem choroby zwanej rzęsistkowicą. Wydzielina jest zazwyczaj bardzo obfita, pienista i cuchnąca. Towarzyszy jej świąd i pieczenie w pochwie, bolesne parcie na mocz i bóle w podbrzuszu. Rzęsistkowica jest chorobą przenoszoną drogą płciową, dlatego konieczne jest podjęcie leczenia.
Objawy rzęsistkowicy przewlekłej są podobne, lecz ich nasilenie jest słabsze. Mogą występować jedynie okresowo, na przykład bezpośrednio przed menstruacją i po niej.
- Ropne upławy o śluzowatej konsystencji mogą być przejawem infekcji Chlamydia trachomatis (CT). Do zakażenia chlamydiozą dochodzi podczas stosunku płciowego. Szacuje się, że jest nią zarażonych około 20–40 proc. aktywnych seksualnie kobiet. Upławom może towarzyszyć pieczenie podczas oddawania moczu, bóle podbrzusza i okolicy lędźwiowej, mdłości, gorączka, a także krwawienia pomiędzy miesiączkami.
Nieleczona choroba może prowadzić do zapalenia narządów miednicy mniejszej oraz strefy okołowątrobowej. Może być także przyczyną niepłodności szyjkowej i jajowodowej u kobiet.