Mycie rąk pomaga zapomnieć o dawnych przewinach i pozbyć się wątpliwości dotyczących ostatnio podjętych decyzji. Badanie przeprowadzone przez psychologów z Uniwersytetu Michigan, Spike’a W.S. Lee i Norberta Schwarza, rozwija wcześniejsze tezy związane z umywaniem rąk.
„Chodzi o to, że czynność ta odnosi się nie tylko do fizycznej i psychicznej czystości, co odnotowano już w poprzednich eksperymentach – mówi Spike W.S Lee, doktorant z dziedziny psychologii społecznej. – Nam udało się odkryć, że minimalizuje również wpływ wcześniejszych zachowań oraz decyzji pozbawionych wszelkich moralnych implikacji”.
W ramach eksperymentu Lee i Schwarz poprosili, aby każdy z grupy studentów przejrzał 30 płyt CD, wybrał spośród nich dziesięć, które chciałby mieć na własność, uporządkował je na miejscach od pierwszego do dziesiątego, a następnie zadecydował, czy za udział w eksperymencie woli otrzymać piątą czy szóstą płytę ze swojej listy. Dopiero wtedy uczestnicy otrzymali do wypełnienia ankietę dotyczącą mydła w płynie. Część grupy pobieżnie obejrzała opakowanie produktu, a pozostali przetestowali go, myjąc ręce. Po wypełnieniu ankiety studenci zostali poproszeni o ponowne ocenienie dziesięciu wcześniej wybranych płyt.
„Ci, którzy nie myli rąk przed wypełnieniem ankiety, poradzili sobie z wątpliwościami dotyczącymi podjętych decyzji, zmieniając postrzeganie wartości – podobnie jak w setkach podobnych eksperymentów – gdy już wybrali płytę, którą wezmą do domu, stawała się ona dla nich bardziej atrakcyjna od odrzuconej. Natomiast umycie rąk wyeliminowało ten klasyczny efekt – uczestnicy badania, którzy przed powtórną oceną umyli ręce, absolutnie nie czuli potrzeby uzasadniania swojego wcześniejszego wyboru” – twierdzi Schwarz.
Naukowcy postanowili powtórzyć eksperyment, tym razem zmieniając zadanie – należało ocenić różne smaki dżemów owocowych i wypełnić ankietę dotyczącą chusteczek antyseptycznych. I znowu ci, którzy nie przetestowali chusteczek przed wypełnieniem ankiety, zaciekle udowadniali, że wybrany przez nich dżem smakuje o wiele lepiej niż odrzucony. Podobnych zachowań nie zauważono u osób, które skorzystały z chusteczek, wycierając nimi ręce.
Badacze dowodzą, że mycie rąk może oczyścić nas nie tylko ze „śladów” po dawnych przewinieniach, ale także z wątpliwości co do decyzji podjętych w przeszłości, dzięki czemu nie odczuwamy najmniejszej potrzeby „usprawiedliwiania” wcześniejszych działań.
Czyżby efekt „czystych rąk” odgrywał tak istotną rolę w dokonywaniu życiowych wyborów?