Ubos działa przeciwskurczowo na przewód pokarmowy, łagodzi dolegliwości pęcherza moczowego oraz stany zapalne skóry. Warto poznać także inne właściwości zdrowotne tej rośliny i jej zastosowania w ziołolecznictwie.
Ubos jest okazałym tropikalnym drzewem z rodziny nanerczowatych, sięgającym nawet do 40 m wysokości, o średnicy pnia ok. 2 m. W Amazonii nazywane jest cajzeiro lub caja, a w Polsce występuje pod nazwą śliwiec. Spondias mombin ma obszerną, bogato ulistnioną koronę, z gęstymi, nieregularnymi gałęziami oraz grubą korę (2–2,5 cm) o ciemnoceglastej barwie. Na powietrzu kora utlenia się i zmienia swój kolor z jasnoróżowego na czerwony. W miejscach nacięć wydziela przezroczystą żywicę. Jego piękne kremowe kwiaty są zebrane w kwiatostan. Owocem jest jadalny pestkowiec wielkości 3–4 cm o owalnym lub elipsoidalnym kształcie, z gładką skórką koloru żółtopomarańczowego i ze skąpym, żółtawym, wodnistym miąższem o lekko kwaskowatym smaku. Zawiera 5 niewielkich nasion.
Surowiec zielarski
Kora, liście i owoce.
Skład chemiczny
W korze znajdują się taniny, proantocyjanidyny, karotenoidy, flawonoidy (rutyna, kwercetyna) oraz saponiny kwasu ursanowego. Owoce są bogatym źródłem żelaza oraz witamin A i C. Z liści rośliny pozyskiwany jest olejek eteryczny zawierający seskwiterpeny.
Zastosowanie w ziołolecznictwie
Roślina ma działanie przeciwskurczowe, stosowana jest przeciwbiegunkowo, przeciwbólowo w dolegliwościach trawiennych oraz chorobach wrzodowych żołądka i dwunastnicy, infekcjach jelitowych czy chorobie Crohna. Działa przeciwkrwotocznie przy mięśniakach macicy lub przy obfitym miesiączkowaniu.
Rdzenni mieszkańcy Amazonii peruwiańskiej wykorzystywali korzeń, korę i liście ubosu, sporządzając z nich odwary lub napary działające przeciwzapalnie. Cenna w tym przypadku jest obecność flawonoidów, flawonoli i katechin. Przeciwzapalne działanie ubosu wykorzystuje się w leczeniu stanów zapalnych skóry, układu oddechowego (astma), rozrodczego i moczowo-płciowego. W chorobach skóry (łuszczycy, leiszmaniozie) stosuje się ten surowiec miejscowo. Skórki świeżych owoców i maceraty z liści ubosu, a także sproszkowana kora tej rośliny, działają ściągająco, co Indianie wykorzystują przy krwotokach i hemoroidach. W anemii zaleca się spożywanie dużych ilości owoców, jako że to one właśnie okazały się szczególnie bogate w żelazo.
Dodatkowo leukoantocyjanidyny zawarte w roślinie przeciwdziałają powstawaniu stresu oksydacyjnego wywołanego przez wolne rodniki produkowane głównie podczas procesu oddychania komórkowego, a także w wyniku innych przemian metabolicznych. Ubos jako przeciwutleniacz chroni materiał genetyczny, przez co spowalnia starzenie się komórek organizmu, a także pomaga zapobiegać nowotworom.
W kuchni i gospodarstwie domowym
Miąższ z owoców Spondias mombin jest szeroko wykorzystywany w kuchni. Sporządza się z niego galaretki, nektary, syropy, kompoty, napoje orzeźwiające i lody, a nawet robi wino. Owoce można suszyć i dodawać do napojów alkoholowych. Roślina stanowi też cenną paszę dla zwierząt, a drewno używane jest w stolarstwie i jako surowiec opałowy. Drzewo jest rośliną miododajną i sadzone jest często w celach ozdobnych. Ze względu na szybki wzrost nadaje się na tworzenie żywopłotów, które dają cień i stanowią żywą, podręczną aptekę.
BS
