Flawonoidy zawarte w truskawkach są silną bronią przeciwko cukrzycy i zaburzeniom układu nerwowego. Zdaniem naukowców z Instytutu Badań Biologicznych, codzienna porcja truskawek (37 owoców) przyczyni się do rzadszych wizyt u neurologa, endokrynologa i – być może – onkologa.
Badacze odkryli, że fizetyna, flawonoid, który obficie występuje w truskawkach, a w mniejszych ilościach w innych owocach i warzywach, zmniejsza dotkliwe objawy cukrzycy. Wcześniej wykazano, że ten sam flawonoid pozytywnie wpływa na zdolność przeżycia neuronów hodowanych w kulturach, a także poprawia pamięć u zdrowych myszy. Ten szeroki zakres działania fizetyny daje nadzieję, że jeden lek będzie w stanie oddziaływać na wiele dolegliwości.
„Po raz pierwszy opisujemy lek, który zapobiega zarówno komplikacjom nerkowym, jak i mózgowym, które pojawiają się w cukrzycy typu 1” – mówi dr nauk medycznych, David Schubert, szef zespołu badawczego. – „Co więcej, udało się nam zademonstrować mechanizm działania tego leku”.
Drugim z naukowców, którzy walnie przyczynili się do tego odkrycia, jest dr Pam Maher. To właśnie ona 10 lat temu zidentyfikowała fizetynę jako flawonoid o właściwościach chroniących układ nerwowy. „W roślinach flawonoidy pełnią funkcję «filtrów do opalania» i chronią liście i owoce przed insektami. Dobroczynny wpływ diety śródziemnomorskiej na zdrowie w dużej mierze opiera się właśnie na flawonoidach”.
Chociaż główne zainteresowania naukowców z grupy dr Maher są związane z neurobiologią, badacze doszli do wniosku, że podobnie jak inne flawonoidy, fizetyna może leczyć szerokie spektrum zaburzeń występujących u cukrzyków. Aby się o tym przekonać, postanowili zbadać, jak związek ten działa na organizmy myszy Akita, u których występuje groźna cukrzyca typu 1, znana jako cukrzyca dziecięca.
Myszy Akita mają zwiększony poziom cukru we krwi, który jest typowy w cukrzycy typu 1, i wykazują wiele zmian patologicznych, które występują w poważnych komplikacjach cukrzycowych u osób chorujących na cukrzycę typu 1 i 2. Wśród nich wyróżniamy choroby nerek, retinopatię i zaburzenia nerwowe, takie jak utrata zmysłu dotyku lub zdolności odczuwania ciepła.
U myszy, które były na diecie bogatej w fizetynę, spadła zawartość białka w moczu, która jest pewną oznaką choroby nerek. Poprawiły się także zachowania charakterystyczne dla myszy chorujących na cukrzycę. „Większość myszy, które znajdą się w dużej przestrzeni, wykazuje zachowania poszukiwawcze. Ale myszy, które są zaniepokojone, nie poruszają się. U myszy Akita stwierdzono podwyższone zaniepokojenie, ale dzięki fizetynie ich aktywność ruchowa była zbliżona do normalnego poziomu” – mówi dr Maher.
Naukowcy odkryli również mechanizm molekularny, który umożliwia dobroczynne działanie flawonoidów zawartych w truskawkach. Zaobserwowali, że poziom cukru we krwi i w mózgu, który jest związany z białkami znanymi jako AGE, obniżył się u myszy, które otrzymywały fizetynę. Zmniejszeniu poziomu białek towarzyszyła zwiększona aktywność enzymu glioksylaza 1, co sprzyja usuwaniu toksycznych prekursorów białek AGE.
Odkrycie enzymu antagonizującego białka AGE, który jest warunkowany fizetyną, jest bardzo intrygujące, ponieważ dostarcza ważnych dowodów wskazujących na to, że wysoki poziom białek AGE we krwi ma związek z występowaniem wielu – jeżeli nie wszystkich – komplikacji związanych z cukrzycą.
Aby przyjąć fizetynę w dawce będącej ekwiwalentem tej podanej myszom, człowiek musiałby zjeść 37 truskawek dziennie – przyjmując, że nasz organizm bez trudu zmetabolizuje ten flawonoid. Zamiast jeść truskawki, moglibyśmy – zdaniem dr Maher - dostarczać fizetynę w suplementach diety.