Szpiczak mnogi to nowotwór szpiku kostnego. Najczęściej występuje u osób dorosłych, między 50. a 80. rokiem życia, częściej u mężczyzn niż u kobiet. W Polsce co roku diagnozuje się około 1000 przypadków tej choroby.
Nie można jednoznacznie stwierdzić, które czynniki są odpowiedzialne za rozwijanie się tego nowotworu. Nie jest to choroba dziedziczna, nie można jej także przypisać do określonej grupy zawodowej. Jako jedną z potencjalnych przyczyn choroby podaje się zakażenia wirusowe.
U chorych na szpiczaka wzrasta aktywność i liczba nowotworowych komórek szpiczakowych, które wywołują objawy wymagające leczenia i powodują powstawanie zmian o charakterze rozsianym w szpiku kostnym. Zmienione chorobowo komórki produkują w nadmiarze przeciwciała lub ich fragmenty, nazywane paraproteinami, które tłumią produkcję prawidłowych przeciwciał. Przez to pacjent jest bardziej narażony na infekcje.
Objawy szpiczaka mnogiego:
- bóle i złamania kości
- obrzęki
- zmęczenie i osłabienie
- brak apetytu
- nawracające zakażenia
- zaburzenia sprawności umysłowej
- zaburzenia rytmu serca
- częstsze infekcje
- dłuższy czas zdrowienia
Bardzo często choroba długo przebiega bezobjawowo.
Rodzaje
Rodzaje szpiczaka mnogiego i schorzeń pokrewnych:
- inne gammapatie monoklonalne, przede wszystkim MGUS (z reguły w ciągu roku u około 1 proc. osób z MGUS wykrywa się objawowego szpiczaka mnogiego lub inną chorobę wymagającą terapii)
- bezobjawowy szpiczak mnogi
- szpiczak mnogi umiejscowiony – plasmocytoma
- objawowy (aktywny) szpiczak mnogi
Diagnoza
Jeśli u pacjenta podejrzewa się szpiczaka mnogiego, musi zostać przeprowadzonych kilka badań: biopsja szpiku kostnego, badanie krwi (morfologia krwi, badania biochemiczne, badania białek krwi – elektroforeza, immunofiksacja), badania moczu (badanie białek), badania kości (RTG, densytometria), rezonans magnetyczny (NMR), tomografia komputerowa (CT).
Leczenie
Najczęściej leczenie jest zalecane przy szpiczaku objawowym. Metoda zależy od stanu chorego i od stopnia zaawansowania choroby. Często stosuje się radioterapię i chemioterapię, a w ostateczności – przeszczep szpiku kostnego.