Szczepionki skojarzone to szczepionki, które dają odporność na kilka chorób zakaźnych za jednym tylko wkłuciem. Można się w ten sposób zaszczepić jednorazowo nawet przeciwko sześciu różnym chorobom.
Szczepionki skojarzone zawierają w swym składzie drobnoustroje lub antygeny pochodzące z różnych drobnoustrojów (wirusów i/lub bakterii, na przykład szczepionki 3-składnikowe – DTPw, DTPa, MMR).
Zalety
Zalety szczepionek skojarzonych to między innymi rzadsze wizyty u lekarza i zredukowana liczba nieprzyjemnych wkuć, a także mniejsze przeciążenie układu odpornościowego oraz – w niektórych przypadkach – mniejsze działania uboczne.
Rodzaje
Rodzaje szczepionek skojarzonych:
- DTPw – szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (zawierająca pełnokomórkokwy składnik krztuśca);
- DTPa – szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (zawierająca bezkomórkowy składnik krztuśca);
- MMR – skojarzona szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce;
- DTPa-IPV-Hib – szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (zawierająca bezkomórkowy składnik krztuśca), poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu B;
- DTPa-IPV-Hib-HBV – szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (zawierająca bezkomórkowy składnik krztuśca), poliomyelitis, Haemophilus influenzae typu B i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
Skuteczność
Szczepionki skojarzone są jeszcze wciąż nowością w naszym kraju. Jednak wiele badań przeprowadzonych w laboratoriach na całym świecie potwierdza, że są one co najmniej tak samo skuteczne, jak szczepionki pojedyncze wchodzące w ich skład.
Działania uboczne
Ewentualne niepożądane odczyny poszczepienne w przypadku szczepionek skojarzonych (na przykład bolesność w miejscu szczepienia czy podwyższona temperatura) nie są bardziej nasilone (a często wręcz przeciwnie – są nawet mniej dotkliwe), niż w przypadku szczepionek pojedynczych. Co ciekawe, szczepionka przeciwko krztuścowi wchodząca w skład niektórych skojarzonych szczepionek (typu 5 w 1 oraz 6 w 1) zawiera bezkomórkowy składnik krztuśca. Dzięki temu jest lepiej tolerowana i znacznie rzadziej wywołuje działania niepożądane niż szczepionki z tak zwaną pełnokomórkową komponentą krztuścową.
Wady
Szczepionki skojarzone to niestety dość drogi zakup, w dodatku nierefundowany przez NFZ – trzeba więc za nie zapłacić z własnej kieszeni.