Szałwia należy do ziół znanych i szeroko stosowanych w ziołolecznictwie od wieków. Jej nazwa pochodzi od wyrazu salus, co znaczy – zbawienie, ocalenie, wyzdrowienie. Cesarz Karol Wielki nakazał uprawiać ją każdemu posiadaczowi ogrodu, bowiem była uważana za doskonały środek dezynfekcyjny, skutecznie leczący rany, ropniaki i wszelkie ogniska zapalne. W Polsce jest również szeroko doceniana i stosowana, nie tylko w ziołolecznictwie, ale także przez oficjalną medycynę.
W lecznictwie najszersze zastosowanie znalazła szałwia lekarska. Jest to półkrzew z rodziny jasnotowatych, z kanciastą, drewniejącą łodygą, silnie rozgałęziony, o niebieskofioletowych kwiatach oraz srebrzystoszarych liściach pokrytych gęstymi włoskami (tzw. kutnerem). Roślina wydziela zapach przypominający kamforę
Skład chemiczny:
Najważniejsze substancje aktywne znajdujące się w liściach szałwii to: olejek eteryczny, kamfora, tanina, żywica, garbniki, gorycze oraz duże ilości witaminy A, B1, C i PP.
Zastosowanie szałwii
Napar z szałwii stosujemy do picia i płukania gardła, przemywania, okładów itp. Działa antyseptycznie, przeciwzapalnie, przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie. Szałwia ma także właściwości antybiotyczne i z powodzeniem zalecana jest w leczeniu zapalenia migdałków i anginy oraz śluzówki jamy ustnej, chorób płuc, wrzodów żołądka, choroby nerek. Może być również składnikiem mieszanek ziołowych stosowanych w zaburzeniach trawienia – pobudza tworzenie żółci i soków żołądkowych, a także czynności wątroby. Oczyszcza krew i przeciwdziała zwapnieniu żył. Szałwia jest także bardzo pomocna w cukrzycy, ma też działanie przeciwgorączkowe. Napar z szałwii pomaga zlikwidować nieprzyjemny zapach z ust (można zmieszać z innymi ziołami o działaniu odkażającym np. miętą, rozmarynem lub imbirem). Neutralizuje też nadmierne poty, zwłaszcza u gruźlików.
Przeciwwskazania
Przede wszystkim nie należy stosować olejku eterycznego z szałwii doustnie, gdyż jest on trujący i szkodliwie działa na układ nerwowy. Zawarty w olejku tujon może wpływać na utrzymywanie się ataków u chorych na padaczkę. Nie zaleca się również osobom zażywającym leki przeciwzakrzepowe i z ostrym nieżytem żołądka. Z naparów z szałwii powinny zrezygnować kobiety w ciąży i karmiące piersią.
Jak przygotować napar z szałwii: łyżkę suszonych liści szałwii zalewamy 1,5 szklanki gorącej wody, zaparzamy pod przykryciem 20–30 minut, po czym przecedzamy.