Do stłuszczenia wątroby dochodzi wskutek odkładania się drobnych kropelek tłuszczu w komórkach wątrobowych, czyli hepatocytach. Narząd ulega powiększeniu, co długo może nie wywoływać żadnych niepokojących objawów. Konsekwencje postępującego i zaawansowanego stłuszczenia bywają jednak poważne i groźne – od zapalenia poprzez marskość aż do zwłóknienia wątroby.
Stłuszczenie to patologia zaburzająca funkcjonowanie całego organizmu i uszkadzająca ważny organ, jakim jest wątroba. Schorzenie bywa zaliczane do kategorii cywilizacyjnych. Współcześnie jest częstą przypadłością (na przykład szacuje się, że cierpi na nią co szósty Amerykanin). Stłuszczeniu sprzyja nadużywanie alkoholu (stłuszczenie alkoholowe) lub dieta obfitująca w tłuszcze i węglowodany (stłuszczenie niealkoholowe).
Czynniki sprzyjające stłuszczeniu niealkoholowemu:
- zaburzenia gospodarki lipidowej
- nadwaga i otyłość
- nieprawidłowa dieta (głównie niedobory białka w pożywieniu)
- cukrzyca typu II
- nadciśnienie tętnicze
- przebyte wirusowe zapalenie wątroby
- zaawansowany wiek
- długotrwałe przyjmowanie niektórych leków
Objawy
Jeśli się pojawią, wskazują na ostrą postać stłuszczenia. Jej symptomami są:
- zmęczenie i osłabienie
- złe samopoczucie
- dolegliwości bólowe w prawym podżebrzu
- problemy trawienne
- nudności i wymioty
- śpiączka
Jak rozpoznać stłuszczenie?
By rozpoznać stłuszczenie, przeprowadza się:
- wywiad (dotyczący sposobu odżywiania się, spożycia alkoholu, przebytych chorób)
- badanie USG jamy brzusznej: wykazuje powiększenie i wzmożoną echogeniczność wątroby
- analizę krwi: wykazuje podwyższony poziom enzymu gamma-glutamylotransferazy (GGTP, GGT), zwiększenie parametrów wątrobowych AlAT (GPT) i AsPAT (GOT), często również hiperglikemię (podwyższenie stężenia cukru we krwi)
- biopsję – wykonuje się ją przy podejrzeniu wystąpienia powikłań (włóknienie, marskość, rak)
Zapobieganie i leczenie
Odpowiednia dieta i abstynencja od alkoholu – to podstawa profilaktyki, jak również leczenia, zwłaszcza stłuszczenia poalkoholowego.
W diecie zaleca się rezygnację z tłuszczów zwierzęcych, ograniczenie spożycia cukrów prostych i dyscyplinę energetyczną, czyli kontrolę bilansu kalorycznego. Nadmiar energii z węglowodanów jest bowiem magazynowany w organizmie w postaci tłuszczu.
W leczeniu – poza unikaniem alkoholu i prawidłowym odżywianiem – ważne jest także leczenie innych przewlekłych schorzeń sprzyjających stłuszczeniu, na przykład cukrzycy, nadciśnienia czy otyłości.
Dobrze prowadzone leczenie umożliwia regenerację wątroby. Przy stłuszczeniu ryzyko jej zwłóknienia wynosi około 20 proc., a marskości – 4 proc.