Masz problemy z poruszaniem się i poranną sztywnością kończyn? Bolą cię kolana i kręgosłup? Być może cierpisz na zwyrodnienie stawów. To dość przykra dolegliwość, która może skutecznie utrudniać życie. Wbrew obiegowej opinii, problemy ze stawami nie są wyłącznie domeną ludzi starszych. Dotyczą niemal 60 proc. społeczeństwa. Ale można im skutecznie przeciwdziałać.
Stawy to miejsca, w których kości się stykają i poruszają względem siebie. Kości są połączone elastycznymi więzadłami utrzymującymi je na właściwym miejscu. Natomiast chrząstki pokrywające kości w obrębie stawu zapobiegają ocieraniu się kości o siebie oraz umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie stawu, który dodatkowo otoczony jest torebką stawową zawierającą płyn maziowy. Dostarcza on składniki odżywcze do chrząstki. Stawy stosunkowo łatwo ulegają uszkodzeniom, a sygnałem tych zmian jest ból. Może się również pojawić ograniczenie ruchomości stawu i jego zesztywnienie, a także obrzęk.
Częstym problemem są także zwyrodnienia stawów. Następują głównie wskutek ich „zdzierania”. Proces ten postępuje z czasem i trudno go zatrzymać. Po prostu niektóre części naszego ciała – w tym przypadku chrząstka stawowa – „zużywają się”, a organizm nie nadąża z ich naprawianiem.
Czynniki wywołujące ból stawów:
- stan zapalny (w tym choroba reumatyczna i reumatoidalne zapalenie stawów),
- grypa lub przeziębienie,
- uraz (zwichnięcie, stłuczenie),
- zmiany zwyrodnieniowe stawów (najczęściej kręgosłupa, stawu biodrowego i kolanowego),
- poważne wady postawy,
- intensywny trening sportowy (zwłaszcza tenis, lekkoatletyka),
- znaczna nadwaga powodująca przeciążenia,
- osteoporoza,
- proces starzenia – prawie każda osoba po 50. roku życia skarży się na ból stawów.
Leczenie
Jeżeli ból nie trwa długo i nie ma charakteru nawracającego, tylko jest na przykład wynikiem lekkiego urazu lub sforsowania, z reguły wystarcza stosowanie zimnych okładów i środków przeciwbólowych.
Natomiast jeżeli oprócz bólu występują inne objawy, takie jak zaczerwienienie i opuchlizna w obrębie stawu, gorączka czy trudności z poruszaniem się, wtedy koniecznie trzeba się udać do lekarza. Poza szczegółowym wywiadem prawdopodobnie zaleci on wykonanie zdjęcia rentgenowskiego uszkodzonego stawu i badania krwi.
Profilaktyka
Ze zmianami genetycznymi trudno wygrać, ale dużą rolę odgrywa tu profilaktyka. Ważna jest zwłaszcza odpowiednia suplementacja, która uzupełni dietę o substancje konieczne do kompleksowej ochrony stawów (glukozaminę, chondroitynę, witaminy: B, C i D, kolagen typu II czy kwas bosweliowy). Istotna jest też aktywność fizyczna, odpowiednia dieta i unikanie używek (na przykład zawarta w kawie kofeina wypłukuje z organizmu wapń, a jego poważny niedobór może doprowadzić do osteoporozy, choroby charakteryzującej się ubytkiem masy kostnej i zwiększonej łamliwości tkanki kostnej).
Poza tym ważne jest:
- zrzucenie zbędnych kilogramów,
- noszenie dobrze dopasowanego, wygodnego obuwia,
- skuteczne leczenie wszelkich urazów,
- stosowanie stabilizatorów stawów dla ich ochrony po różnego rodzaju uszkodzeniach.