Co trzeci Polak ma problemy ze słuchem. U co piątego dziecko w wieku szkolnym stwierdzono zaburzenia słuchu. 9 na 10 przypadków niedosłuchów związane jest z wiekiem. Jakie są przyczyny i rodzaje ubytku słuchu? Czy jest szansa na odzyskanie słuchu?
3 marca przypada Międzynarodowy Dzień dla Ucha i Słuchu. Właśnie podczas takiego święta kładzie się duży nacisk na promocję profilaktyki i znaczenia naszej świadomości w zakresie zdrowia ucha i słuchu. Słuch, podobnie jak wzrok, pogarsza się wraz z wiekiem. Najczęściej mamy trudności ze słyszeniem pewnych sylab i dźwięków. Np. wysokotonowe spółgłoski, takie jak f, s oraz t mogą być przytłumione przez głośniejsze, niskotonowe samogłoski, takie jak a, o oraz u. Nie rozumiemy, co mówią do nas inni, ale sądzimy, że to nie wina naszego słuchu, tylko innych, bo mówią do nas za cicho i niewyraźnie.
Sprawdzian słuchu
Problem w słyszeniu może być trudny do wychwycenia przez osoby starsze, ale bliscy mogą szybciej zauważyć nasz problem. Jeżeli odpowiesz na poniższe pytania twierdząco, to twój słuch wymaga dokładnego przebadania przez otolaryngologa.
- Czy często prosisz innych o powtórzenie wypowiedzi?
- Masz problem w rozmowie w grupie ludzi?
- Myślisz, że inni mówią do Ciebie niewyraźnie?
- Nie rozumiesz, gdy ktoś mówi do Ciebie zza pleców?
- Czy często zwiększasz głośność TV lub radia?
- Jeśli ktoś mówi o Ciebie szeptem, masz trudność ze zrozumieniem jego słów?
- Czy masz problem ze zrozumieniem rozmówcy przez telefon?
- Czy gorzej słyszysz i rozpoznajesz wysokie tony?
Przyczyny niedosłuchu
Ubytek słuchu spowodowany jest wieloma czynnikami, na które nie zawsze mamy wpływ. Osłabienie lub utrata słuchu spowodowana może być wadą wrodzoną, nieleczonymi infekcjami górnych dróg oddechowych, wirusowym zapaleniem ucha wewnętrznego, zapaleniem lub zakażeniem ucha zewnętrznego lub środkowego, Chorobą Menierea, czy też nadmiernym hałasem. Długotrwałe przebywanie w hałaśliwychwarunkach uszkadza komórki słuchowe odpowiedzialne za słyszenie. W początkowej fazie komórki same się regenerują, ale gdy urazy się powtarzają, coraz więcej się ich uszkadza, a co za tym idzie, mniej impulsów dociera do mózgu. Pojawiają się szumy, świst, brzęczenie w uszach.
Rodzaje ubytku słuchu
Uszkodzenie słuchu może nastąpić w każdym wieku, ale najczęściej dotyka osób po 65. roku życia. Przyczyną mogą być schorzenia lub wady ucha zewnętrznego bądź uszkodzenie komórek lub tkanek ucha wewnętrznego.
Niedosłuch przewodzeniowy (ucho zewnętrzne i środkowe)
Zmiany w uchu środkowym oraz zewnętrznym utrudniają przenoszenie dźwięków do ucha wewnętrznego. Najczęściej spowodowane jest to nagromadzeniem się woskowiny w przewodzie słuchowym, perforacją błony bębenkowej, płynem zalegającym w uchu środkowym lub uszkodzeniem kosteczek słuchowych.
Niedosłuch odbiorczy (ucho wewnętrzne)
Niedosłuch odbiorczy spowodowany jest uszkodzeniem delikatnych komórek słuchowych w uchu wewnętrznym lub włókien nerwu słuchowego, które nie przekazują prawidłowo pobudzenia wywołanego dźwiękiem. Jest wynikiem działania zbyt głośnych dźwięków i dotyka najczęściej takich zawodów jak m.in. policjantów, wojskowych, robotników drogowych, pracowników fabryk, rolników, dentystów oraz wychowawców przedszkolnych. Uszkodzenie to może nastąpić również w skutek głośnego słuchania muzyki podczas koncertów rockowych czy przez słuchawki odtwarzacza MP3. W większości przypadków niedosłuch odbiorczy jest trwały i nieodwracalny.
Jak sobie radzić z niedosłuchem?
„Dziś niemal każda osoba może odzyskać słuch” – to wypowiedź prof. Henryka Skarżyńskiego, światowej klasy otolaryngologa, audiologa i foniatry, twórcą Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach. Wiele schorzeń słuchu można z powodzeniem leczyć operacyjnie, np. poprzez wszczepienie implantu ślimakowego, który umożliwia osobom niesłyszącym i z głęboką utratą słuchu powrót do świata dźwięków. Im wcześniej podejmie się leczenie, tym mniejsze będą straty intelektualne, emocjonalne i szybszy powrót do zdrowia. Jednak najpopularniejszą metodą walki z niedosłyszeniem są aparaty słuchowe. Nosić aparat to nie wstyd. Teraz są bardzo estetyczne i zminiaturyzowane, tak że trudno je dostrzec. Niektóre firmy oferujący aparaty godzą się, aby klient wypróbował zalecany im przez protetyka słuchu model urządzenia. Można go przetestować przed zakupem, bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów.
A tak profilaktycznie – należy unikać słuchania głośnej muzyki przez słuchawki wkładane głęboko do ucha. Bardzo pomocny dla uszu jest kontakt z naturą – śpiew ptaków, szum drzew. Zadbaj o ciszę, a jeśli masz w domu nieszczelne okna, wymień je na takie, które ten hałas wytłumią.