Składniki odżywcze w sokach

Soki owocowe i warzywne oraz napoje i nektary sporządzone na ich bazie są produktami, które powstają z niekonserwowanych chemicznie świeżych soków lub z zagęszczonych soków rozcieńczonych w wodzie (czasami dosładzanych cukrem).

Wyróżnia się trzy rodzaje soków owocowych i warzywnych:

• 100-procentowe soki, czyli takie, które zostały wyprodukowane w 100 procentach z wymienionych na opakowaniu owoców lub warzyw, bez użycia konserwantów, dodatków smakowych czy zapachowych. Mogą one być jedynie rozcieńczane wodą w takiej ilości, jaka została usunięta podczas ich zagęszczania.
• napoje owocowe bądź warzywne, w których składzie musi się znaleźć 20–30 procent soku. Mogą one zawierać naturalne barwniki i aromaty smakowe oraz dodatek cukru.
• nektary, które zawierają 5–20 procent soku oraz naturalne aromaty i barwniki. Mogą być również dosładzane cukrem.

Wartości odżywcze soków

Regularne spożywanie soków z owoców lub warzyw pozwala pokryć dzienne zapotrzebowanie organizmu na ważne składniki odżywcze. Soki zawierają bowiem dużą dawkę cukrów prostych (fruktozę i glukozę), które są łatwo przyswajalne przez organizm, a także dwucukry, błonnik pokarmowy, bioflawonoidy, witaminy (A, C, E i witaminy z grupy B) oraz minerały (potas, magnez, wapń, fosfor i żelazo). Najwięcej witaminy C jest w sokach cytrusowych oraz w soku z czarnej porzeczki, a witaminy A – w sokach zawierających marchew oraz pomidory. Potas w znacznej ilości znajduje się w soku pomidorowym (średnio 200 mg w 100 ml) oraz w sokach z owoców cytrusowych (średnio 120 mg w 100 ml). Sok ananasowy lub pomarańczowy dostarczy z kolei sporą dawkę magnezu. W gęstych sokach przecierowych znajdziemy dużą porcję błonnika. Spełnia on istotną funkcję w usuwaniu szkodliwych substancji oraz toksyn z organizmu, a także we wspomaganiu perystaltyki jelit. Na uwagę zasługują również występujące w sokach bioflawonoidy, które wykazują działanie przeciwzapalne oraz przyczyniają się do umacniania ścian naczyń krwionośnych.

Komu szczególnie zaleca się picie soków?

Po soki owocowe lub warzywne powinni sięgać wszyscy dbający o właściwą dietę, a w szczególności sportowcy, osoby wykonujące ciężką pracę fizyczną, ludzie starsi, borykający się z podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi oraz osoby z otyłością (najlepsze dla nich będą soki niskokaloryczne) oraz niedowagą (zaleca się im soki bogate w witaminy, sole mineralne i łatwo przyswajalne węglowodany).

Zalecana dawka dzienna

Według zaleceń specjalistów w dziedzinie żywienia, powinniśmy wypijać około dwóch szklanek soku dziennie. Niestety, w praktyce wygląda to nieco inaczej – z badań wynika, iż statystyczny Polak spożywa zaledwie 50 ml. Należy jednak pamiętać, że zawartość składników mineralnych, witamin oraz błonnika pokarmowego w sokach jest niższa niż w świeżych owocach lub warzywach.

Pomocne wskazówki

Podczas zakupów szczególną uwagę trzeba zwrócić na informacje znajdujące się na etykietach. Niekiedy producenci mało precyzyjnie opisują sprzedawany produkt, by zmylić klienta. Na przykład na opakowaniu napoju owocowego widnieje duży napis „100 procent…”, a dopiero poniżej, mniejszym drukiem „…witaminy C” lub „…smaku owocowego”. Nie oznacza to więc, że produkt jest 100-procentowym sokiem.