Schizofrenia – choroba ludzi młodych

Sugeruje się, że schizofrenia polega na rozszczepieniu osobowości. Może to nasuwać pochodzenie słowa „schizofrenia” – z grec, schizo, czyli rozszczepiać, i phren, czyli umysł. Ale w tej chorobie to myśli i uczucia chorego są rozdwojone bardziej niż umysł, stąd ich zachowania mogą wydawać się dziwaczne. Chorzy mają gonitwę myśli, mają urojenia i popadają w apatię.

Schizofrenia obejmuje grupę tzw. zaburzeń psychotycznych o różnorodnym początku, choć o określonym przebiegu, objawach i formach leczenia. W tej chorobie są różne etapy, początek może być nagły lub powolny. Czasami chorzy tracą kontakt z rzeczywistością i nie potrafią oddzielić świata rzeczywistego od urojonego. Różnorodność objawów jaka towarzyszy tej chorobie jest ogromna, może pojawiać się z różnym nasileniem i w różnych proporcjach, choć niektórzy przeżywają tylko jeden epizod w swoim życiu. Schizofrenia najczęściej trwa jednak całe życie.

Objawy schizofrenii

• urojenia
• gonitwa myśli
• halucynacje, omamy wzrokowe i słuchowe
• apatia (niechęć do nauki, do pracy)
• unikanie kontaktów z ludźmi
• brak zainteresowania czymkolwiek
• zaburzenia koncentracji
• depresja, lęk
• myśli samobójcze

Przyczyny choroby

Podłoże zachorowania na schizofrenię nie są w pełni znane, choć coraz częściej naukowcy wskazują na podatność genetyczną, choć ryzyko zachorowania z tego powodu jest dość niskie. Czynnikami sprzyjającymi chorobie mogą być traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa, jak przemoc w rodzinie czy molestowanie seksualne. Również skomplikowane życie rodzinne – nagła śmierć kogoś bliskiego i ważnego w życiu, utrata pracy i brak środków finansowych oraz ciągły stres przyczyniają się do rozwoju choroby. Powodem zachorowania ludzi młodych najczęściej jest obawa przed startem w dorosłe życie, właśnie wtedy, kiedy otwierają się przed nimi perspektywy realizacji swoich marzeń i przyszłościowych planów.

Inne schorzenia towarzyszące chorobie

Osoby z psychozą schizofreniczną częściej chorują na niedoczynność tarczycy, schorzenia układu oddechowego (POChP), zapalenie wątroby typu C, chorobę wieńcową, zespół metaboliczny czy nowotwory (gardła, płuc, sutka i jelita grubego). Połowa chorujących na schizofrenię jest uzależniona od alkoholu i nikotyny.

Leczenie

Przede wszystkim terapia chorych na schizofrenię polega na złagodzeniu choroby oraz zapobieganiu nawrotom i zaostrzeniom. Obejmuje farmakoterapię, psychoedukację, psychoterapię, terapię zajęciową, elektrowstrząsy oraz treningi usprawniające społecznie, dzięki którym chory zaczyna lepiej odnajdywać się w rodzinie lub w pracy czy szkole. Podstawową metodą leczenia jest farmakoterapia. Chorym przepisuje się leki przeciwpsychotyczne (dawniej zwane neuroleptykami), a ich skuteczność w dużej mierze zależy od przestrzegania zaleceń lekarskich. Dużą nadzieję wiążą lekarze z neuroleptykami iniekcyjnymi o przedłużonym działaniu, w skrócie określanymi jako LAI – long-acting injections. Są one niezwykle skuteczne i ich działanie uboczne jest minimalne. Szkoda że tylko dwa neuroleptyki nowej generacji są refundowane i nie każdego stać, by z nich skorzystać.

Jak postępować z chorym w rodzinie?

Osoba chorująca na schizofrenię nie zawsze zdaje sobie z tego sprawę, fałszywie ocenia rzeczywistość i nie szuka pomocy. Najbliżsi powinni otoczyć ją większym wsparciem, wysłuchać ich problemów, spróbować je zrozumieć i dać im do zrozumienia, że akceptujesz to, że np. słyszy głosy ma urojenia lub niektóre rzeczy interpretuje na swój własny sposób. Rodzina powinna nakłonić taką osobę do wizyty u lekarza i przekonać do leczenia, które na pewno nie tylko pomoże, ale ulgę przyniesie również domownikom. Nie należy obwiniać chorego za ten stan, nie naśmiewać się, a jednocześnie trzeba go chwalić i nagradzać za każdy postęp w chorobie. Stwórzmy mu takie warunki, w których czuje się najlepiej, nie obarczajmy się winą i ograniczmy stres, który jest przyczyną większości chorób cywilizacyjnych.