Nagły i przeszywający ból rozciągający się od pleców wzdłuż pośladka i biodra aż do uda, a nawet stopy, to nic innego, jak rwa kulszowa. Ból jest tak silny, że uniemożliwia chodzenie. Często towarzyszy mu cierpnięcie i mrowienie nogi. Czym dokładnie charakteryzuje się rwa kulszowa i jak ją leczyć?
Rwa kulszowa (łac. ischias) to zespół bólowy dolnej części kręgosłupa związany z uciskiem na nerwy rdzeniowe L4, L5 lub S1, które tworzą największy i najgrubszy nerw obwodowy w ciele człowieka, czyli nerw kulszowy. Przebiega on przez całą długość kończyny dolnej i sięga aż po końce palców stopy.
Objawy
Głównym objawem rwy kulszowej jest silny, promieniujący ból dolnego odcinka pleców, ciągnący się przez pośladek, tylną i boczną część uda, podudzie i stopę, czyli ból biegnący wzdłuż nerwu kulszowego. Często towarzyszy mu uczucie drętwienia nogi i ograniczenia ruchów. Czasami może też występować mrowienie lub cierpnięcie nogi. Objawy te nasilają się nocą lub przy kaszlu (kichaniu). Ból najczęściej jest jednostronny, choć może również występować obustronnie, rozkładając się na dwie kończyny.
Przyczyny
Najczęstszą przyczyną występowania tego schorzenia są stany zwyrodnieniowe w obrębie lędźwiowo-krzyżowego odcinka kręgosłupa lub wypadnięcie „dysku” międzykręgowego. Rwę kulszową mogą również wywoływać stany zapalne lub infekcje, ucisk (przez zdeformowany krąg) powodujący obrzęk korzonka nerwowego, skrzywienie kręgosłupa bądź nieprawidłowa budowa miednicy. Często na rwę kulszową skarżą się kobiety w zaawansowanej ciąży wskutek przesunięcia się środka ciężkości i ucisku na kręgosłup. Czynnikiem inicjującym ból może być także dźwignięcie ciężkiego przedmiotu, nagłe poderwanie lub pochylenie się, czy też potknięcie.
Jak sobie radzić w nagłym ataku
W razie nagłego ataku bólu spowodowanego rwą kulszową należy znaleźć najbardziej dogodną pozycję, która odciąży uciskany nerw. Najlepiej położyć się na wznak, na twardym podłożu, z nogami zgiętymi w kolanach pod kątem prostym. Pomocne okazać się mogą również leki przeciwbólowe i przeciwzapalne dostępne w domowej apteczce oraz maści o takich właściwościach stosowane miejscowo. Niekiedy ulgę przynoszą okłady chłodzące.
Leczenie
W celu rozpoczęcia leczenia niezbędna jest szybka wizyta u lekarza specjalisty, który określi przyczyny występowania rwy kulszowej po wykonaniu RTG okolicy lędźwiowej lub badań obrazowych (tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego). Pierwszym etapem leczenia jest odpowiedni dobór leków przeciwzapalnych, przeciwbólowych i rozluźniających. Ważne jest, by w tym okresie ograniczyć aktywność fizyczną (unikać gwałtownych ruchów, dźwigania ciężkich przedmiotów oraz schylania się). Ustąpienie dolegliwości bólowych umożliwia dalszą pracę z pacjentem poprzez rehabilitację i specjalnie dobraną fizykoterapię.