Myszopłoch kolczasty to roślina dawniej stosowana w celu odstraszenia gryzoni, dziś jednak ma szerokie zastosowanie w medycynie. Pomaga w leczeniu żylaków oraz kamicy nerkowej. Ma działanie przeciwzapalne oraz niwelujące obrzęki.
Ruszczyk kolczasty (Ruscus aculeatus L.), znany w Polsce bardziej pod nazwą myszopłoch kolczasty, należy do rodziny szparagowatych lub (w niektórych systemach) myszopłochowatych. Pochodzi z południowej Europy oraz Azji. Ten zimozielony krzew ma spłaszczone liście, które fachowo nazywają się gałęziakami. Ich powierzchnia jest skórzasta – pozwala to dłuższy czas przytrzymywać wodę. Mniej więcej w połowie długości każdego liścia wyrasta kwiat, z którego powstaje dość duża, jaskrawoczerwona jagoda. Krzew ma mocno ukorzenione kłącza. W naturalnych warunkach roślina osiąga wysokość około 1 metra, natomiast w uprawach doniczkowych – około 60 centymetrów.
Składniki
W ruszczyku kolczastym najbardziej cenionym elementem są kłącza. Zawierają one takie składniki, jak flawonoidy, ruscyna, ruskogenina, ruskozyd, fitosterole, nienasycone kwasy tłuszczowe, kumaryny, triterpeny, alkaloidy, żywice, związki mineralne oraz olejki eteryczne.
Zastosowanie w medycynie
Kłącze ruszczyka stosuje się jako środek moczopędny oraz preparat pomocniczy w leczeniu kamicy żółciowej oraz nerkowej. Saponiny występujące w tej roślinie wzmacniają naczynia krwionośne, podnoszą ciśnienie tętnicze, a także przeciwdziałają zastojom krwi oraz limfy. Heterozydy sterolowe wykazują działanie przeciwzapalnie i przeciwobrzękowe.Ruskogenina pozyskiwana z kłączy myszopłochu jest często składnikiem leków doustnych oraz maści stosowanych w stanach zapalnych oraz zakrzepach żylnych. Ekstrakt z tej rośliny jest polecany przy kruchości naczyń krwionośnych i żylakach, przy obrzękach kończyn oraz na hemoroidy. W związku z tym, iż ruszczyk wykazuje efektywne działanie obkurczające naczynia krwionośne, wspomaga leczenie plamic, trądziku i alergii oraz zmniejsza krwawienie z dróg rodnych. Zalecany jest szczególnie kobietom w ciąży, w okresie menstruacji oraz stosującym antykoncepcję, u których występują krwawienia międzymenstruacyjne.
Leków z zawartością ruszczyka nie powinny jednak stosować osoby borykające się z nadciśnieniem tętniczym.
Ciekawostki
Angielska nazwa tej rośliny to Butcher’s broom, czyli w tłumaczeniu ‘miotła rzeźnika’. Nazywano ją tak dlatego, że rzeźnicy używali gałązek tego krzewu jako mioteł do czyszczenia miejsc, w których oprawiali mięso. Natomiast w Polsce roślinę tę nazywamy myszopłochem, ponieważ dawniej stosowano ją do odstraszania myszy (układano ją między składowanym w spiżarniach mięsem).