Rozstępy (striae distensae) to wrzecionowate pasma pojawiające się zazwyczaj w okolicach brzucha, ud, pośladków i piersi. Postrzegane jako estetyczny defekt, są najczęściej konsekwencją gwałtownego wzrostu masy ciała. Bywają również spowodowane problemami hormonalnymi, ciążą lub uwarunkowaniami genetycznymi. W dużej mierze to rezultat wzrostu poziomu kortyzolu (hormonu wydzielanego przez nadnercza) we krwi. Ich powstawanie wiąże się z nieprawidłową syntezą kolagenu w skórze.
Rozstępy powstają wskutek zbyt szybkiego rozciągania się skóry i zerwania włókien kolagenowych tworzących strukturę skóry.
Jak powstają?
Tworzeniu się rozstępów sprzyjać może zarówno ciąża, jak i przyjmowanie tabletek hormonalnych, a także długotrwałe stosowanie leków sterydowych. Przyczyniają się one między innymi do zahamowania syntezy kolagenu w skórze właściwej oraz degradacji już istniejących włókien kolagenowych.
Powstawanie rozstępów wiąże się z upośledzeniem (między innymi z powodu zwiększonego poziomu kortyzolu we krwi) fibroblastów, czyli komórek odpowiedzialnych za produkcję włókien kolagenu i elastyny, nadających skórze elastyczność, jędrność, sprężystość oraz odpowiednie napięcie. Upośledzone fibroblasty zaczynają produkować zmienione włókna kolagenu i elastyny – bardziej kruche i mniej elastyczne. Podczas nadmiernego rozciągania się skóry (na przykład w czasie ciąży), z powodu kruchości włókien dochodzi do zrywania ich regularnej sieci, czego efektem są właśnie rozstępy. Ponieważ jednocześnie dochodzi także do ścieńczenia warstwy naskórka, stają się one bardziej widoczne.
Fazy powstawania rozstępów
Rozstępy tworzą się w dwóch fazach:
- faza I – zapalna: rozstępy mają postać czerwonych pasm. Na tym etapie łatwo ich się pozbyć.
- faza II – zanikowa: następuje pozorna regeneracja rozstępów. Czerwone pasma ulegają rozjaśnieniu i zmniejszeniu, a na skórze pozostają widoczne białe prążki wyczuwalne w dotyku. Podjęcie leczenia w tej fazie może nieco poprawić stan skóry, ale nie pozwala całkowicie zlikwidować rozstępów.
Kto jest podatny na rozstępy?
- osoby otyłe i często stosujące diety niskokaloryczne
- nastolatki w okresie dojrzewania
- kobiety w okresie ciąży i menopauzy
- kulturyści
- osoby o częstych wahaniach wagi (nagłe spadki masy ciała sprzyjają rozstępom)
- osoby przyjmujące leki sterydowe
- osoby z predyspozycjami genetycznymi
Usuwanie rozstępów
Najlepsze efekty osiągniemy, jeśli zaczniemy działać jeszcze w fazie zapalnej, gdy rozstępy są czerwone. Pomoże tutaj stosowanie odpowiednich kosmetyków, a także masaże oraz specjalne zabiegi w gabinecie kosmetycznym – na przykład peeling kwasem glikolowym, mikrodermabrazja lub mezoterapia bezigłowa.
Czerwone rozstępy z fazy zapalnej szybko przechodzą w fazę bliznowacenia i zmieniają się w rozstępy białe, które już trudniej usunąć. Można próbować leczniczych maści i kosmetyków, na przykład kremu z masy perłowej Noscar przeciw bliznom, ale wymaga to cierpliwego i długotrwałego stosowania. Po pomoc można się też zgłosić do gabinetu dermatologii estetycznej. Popularnym zabiegiem stosowanym w walce z białymi rozstępami jest peeling kwasem trójchlorooctowym oraz dermabrazja laserowa.