Róża, różyca i różyczka – objawy, przebieg choroby, leczenie

Sprawcą choroby są bakterie, które dostają się do organizmu przez uszkodzoną skórę lub błony śluzowe. Paciorkowce wędrują drogą naczyń chłonnych, powodując ich obrzęk i stan zapalny. Początkowo niewielka zmiana zapalna może szybko rozprzestrzenić się obwodowo i zająć znaczne przestrzenie skóry. Na jej powierzchni może dojść do złuszczania skóry i pojawienia się pęcherzy surowiczych, które mogą pękać. Czasem widoczne są zaczerwienione pasma na skórze wzdłuż zapalnie zmienionych naczyń chłonnych. Zmieniona skóra jest napięta, żywoczerwona, gorąca i bolesna przy dotyku.

Leczenie polega na stosowaniu antybiotykoterapii, dodatkowo, jeśli zaistnieje taka potrzeba, lekarz może zalecić leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Zgłoszenie się do lekarza zaraz po pojawieniu się pierwszych objawów choroby, pozwala szybko i bez powikłań zwalczyć to schorzenie. Przebieg niepowikłanej postaci schorzenia jest dość szybki, choroba ustępuje po upływie ok. dwóch tygodni.

Przebycie choroby nie skutkuje odpornością na ponowne zachorowanie. Na różę można chorować wielokrotnie, nawet po szybkim wyleczeniu pierwotnej infekcji.

Różyca

Tę bakteryjną chorobę wywołują pałeczki różycy. W zasadzie jest chorobą zakaźną zwierząt (także ryb), ale mogącą się przenosić na ludzi. Pałeczka różycy oporna jest na wysychanie, wędzenie, solenie i peklowanie, zatem nawet w wyrobach wędliniarskich może utrzymywać się długo. Proces zapalny powstaje wskutek kontaktu skaleczonej skóry z mięsem chorego zwierzęcia, bardzo rzadko drogą pokarmową.

Rozpoczyna się od uczucia swędzenia, pieczenia i piekącego bólu w miejscu zakażenia, najczęściej w obrębie dłoni. Szybko powstaje obrzęk i sinawoczerwony rumień, stopniowo poszerzający się po obwodzie. Bardzo rzadko w obrębie zmiany pojawiają się drobne pęcherzyki.

Przebieg choroby jest zazwyczaj łagodny i trwa kilka–kilkanaście dni. W leczeniu stosuje się antybiotyki i w razie konieczności miejscowo ochładzające okłady.

Narażeni na różycę są przede wszystkim weterynarze, kucharze i rybacy, ale choroba pojawia się też u gospodyń domowych. Po jej przebyciu nie wytwarza się odporność.

Różyczka

To łagodna, zakaźna choroba wirusowa wieku dziecięcego, przenoszona drogą kropelkową. Najczęściej atakuje zimą i wczesną wiosną. Zupełnie niegroźna dla dzieci jest niebezpieczna dla kobiet w ciąży – szczególnie w pierwszych trzech miesiącach jej trwania, bowiem wirus może spowodować uszkodzenie płodu. Najskuteczniejszą ochroną przed różyczką jest szczepienie. W Polsce wprowadzono obowiązkowe szczepienie dziewcząt w wieku lat 13. Można także zaszczepić dziecko gdy ma 13–15 miesięcy, odpłatnie, szczepionką potrójną – przeciwko odrze, różyczce i śwince. Zaszczepienie przeciw różyczce do 24 godzin od kontaktu z wirusem może jeszcze uchronić przed zachorowaniem.

Choroba rozpoczyna się wystąpieniem różowych plamek za uszami, później na czole i wreszcie na całym ciele, które zlewają się po paru godzinach, tak że skóra wygląda na zaczerwienioną. Jednym z typowych objawów różyczki są również powiększone i bolesne przy dotykaniu węzły chłonne na potylicy, za uszami i na szyi, czasami niewielka gorączka. Wysypka znika w ciągu 1–5 dni, nie pozostawiając przebarwień; dłużej może utrzymywać się powiększenie węzłów chłonnych.

Dziecko chore na różyczkę zaraża otoczenie na tydzień przed wystąpieniem wysypki i tydzień po jej pojawieniu się. Choroba nie wymaga żadnego leczenia, mija sama. Chory powinien pozostawać w domu podczas choroby i w tydzień po ustąpieniu wysypki.

W przypadku pojawienia się objawów niepokojących typu: bóle stawów, krwawienia z dziąseł, nosa, drastyczna zmiana nastroju dziecka, drażliwość, ból głowy – należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Przebycie różyczki daje odporność na całe życie.

Katarzyna Kamińska