Insekty mogą przenosić choroby wirusowe i zarażać człowieka. W związku z tym zrozumienie sposobu, w jaki radzą sobie one z infekcjami wirusowymi i jakie mechanizmy obronne są uruchamiane, może dostarczyć ważnych informacji prowadzących do zahamowania tego sposobu rozprzestrzeniania się chorób wirusowych.
Naukowcy z Portugalii wykazali, że sposób dostania się wirusa do organizmu warunkuje reakcję gospodarza na tego wirusa. Posługując się muszkami owocówkami jako modelem, badacze odkryli mechanizm immunologiczny, które jest szczególnie skuteczny w przypadku zainfekowania poprzez układ pokarmowy.
Denga, żółta febra, czy chikungunya są chorobami wywoływanymi przez wirusy, które dostają się do ludzkiego organizmu w wyniku ukąszeń moskitów. Jednakże, aby przeniesienie choroby było skuteczne, konieczne jest odbycie pełnego cyklu infekcji przez wirusa, czyli zarażenie chorobą owada. Proces ten może potrwać nawet kilka dni od momentu dostania się wirusa do nosiciela i z tego właśnie względu poznanie mechanizmu infekcji wirusowej działającego u owadów jest bardzo ważne.
Jak dotychczas, znane była dwa główne mechanizmy obrony przed wirusami, które występowały u muszek owocówek. Jeden z nich działa poprzez zakłócenie odczytu genów czy genomu wirusa, blokując tym samym jego replikację w organizmie nosiciela. Drugi jest mechanizmem obronnym realizowanym poprzez bakterie, które zamieszkują wnętrza komórek nosiciela. Badania, które umożliwiły identyfikację tych mechanizmów, przeprowadzono jednak, nie uwzględniając różnych sposobów wniknięcia wirusa do organizmu gospodarza. Muszka owocówka (Drosophila melanogaster), która posłużyła jako model w badaniach nad odpornością insektów, w normalnych warunkach zaraża się poprzez ukąszenie. Ten model zarażania nie odzwierciedla jednak dobrze naturalnych infekcji oralnych, które mają miejsce, gdy insekty pożywiają się zakażonym jedzeniem – tak jak moskity, które żywią się krwią zarażonych ludzi. Portugalscy naukowcy pod kierownictwem Luisa Teixeiry postanowili sprawdzić, czy istnieją różnice spowodowane innymi sposobami wnikania wirusów do organizmów muszek.
Álvaro Gil Ferreira, jeden z członków zespołu badawczego, odkrył, że gdy muszkom podawano pokarm zawierający wirusy, musiały one zastosować mechanizm immunologiczny, który według wiedzy naukowców aktywował się tylko w przypadku infekcji wywoływanych przez grzyby lub bakterie – tak zwaną ścieżkę Toll. Naukowiec doszedł do tego wniosku, badając zmutowane muszki, które nie miały białek uczestniczących w tym mechanizmie. Álvaro Gil Ferreira zauważył, że muszki te częściej padały na wskutek infekcji wirusowych niż niezmutowane muchy, co wskazywałoby na to, że białka ścieżki Toll odgrywają ważną rolę w obronie organizmu przed infekcją wirusową.
W dalszym etapie badań naukowcy postanowili sprawdzić, czy ten sam mechanizm działa, gdy muszki zarażano poprzez wstrzyknięcie wirusa w ich tułów. Zauważono, że nie występują różnice pomiędzy liczbą zmutowanych muszek a zwykłych muszek, które przeżywają zarażenie, co dowodzi, że białka Toll nie odgrywały ważnej roli obronnej w tej konfiguracji. Naukowcy stwierdzili, że te same komórki muszek ulegały zarażeniu niezależnie od sposobu wprowadzenia wirusa do organizmu, ale infekcja rozwijała się szybciej, gdy wirus dostał się do organizmu przez tułów. Być może dzieje się tak dlatego, że infekcja przez tułów prowadzi do szerokiej infekcji systemowej – cząsteczki wirusa mogą szybciej dotrzeć do wielu tkanek w organizmie muchy poprzez płyn wypełniający jej tułów. Naukowcy odkryli, że gdy wirus dostaje się do organizmu gospodarza wraz z pokarmem, jego cząsteczki są początkowo skupione tylko w komórkach określonego typu.
Luis Teixeira mówi:
– Nasze badania wykazują, jak wielki wpływ na reakcję na infekcję wirusową ma sposób wniknięcia wirusa do organizmu. Jeżeli w pełni poznamy szczegóły mechanizmów, które są u owadów odpowiedzialne za obronę przed wirusami, będziemy mogli również zidentyfikować sposoby blokowania przenoszenia chorób ludzkich przez insekty.
Głębsze poznanie reakcji gospodarza na infekcję wirusową w zależności od sposobu wniknięcia do organizmu może również pomóc w znalezieniu wyjaśnienia kilku biologicznych fenomenów występujących w przyrodzie. Jednym z nich jest kwestia tego, że przeżywalność pszczół miodowych zainfekowanych wirusem zależy od sposobu zarażenia – jeżeli wirus przedostaje się do organizmu pszczoły poprzez ukąszenia roztoczy, owad umiera. Jeżeli zaś zakażenie wirusem jest dziedziczne, szanse na przeżycie są większe.
Źródło: www.sciencedaily.com