Rak jelita grubego – objawy, profilaktyka, leczenie

Przyczyny

Przyczyny raka jelita grubego to między innymi:

• przyczyny genetyczne – jeśli wśród najbliższej rodziny (krewnych pierwszego stopnia) były przypadki raka okrężnicy lub odbytnicy, a także choroby jelita grubego, wzrasta ryzyko zachorowania;
• dieta – ubogoresztkowa, obfitująca w tłuszcze zwierzęce, zwłaszcza czerwone mięso;
• polipy – łagodne zmiany pojawiające się na ścianie jelita, które mogą prowadzić do powstania nowotworu złośliwego;
• nawracające zaparcia;
• ryzyko zachorowania wzrasta w przypadku wrzodziejącego zapalenia jelita grubego.

Objawy:

• obecność krwi w stolcu;
• krwawienia z odbytu;
• zaburzenia w rytmie wypróżnień (pojawiające się biegunka lub/i zaparcia);
• anemia, osłabienie, nagła utrata wagi;
• bóle w dole brzucha;
• uczucie pełności;
• nudności, wymioty;
• zmiana kształtu stolca (stolce główkowate).

Diagnoza

Bardzo często guzy jelita pojawiają się w końcowej jego części i są łatwo wyczuwalne, dlatego najprostszym sposobem na wykrycie wszelkich nieprawidłowości jest badanie palpacyjne odbytnicy (per rectum). Jest to zresztą rutynowe badanie ogólne u osób po 45. roku życia.

Pozostałe metody diagnozowania tego nowotworu to:

• test na krew utajoną w stolcu – czasami krwawienie jest niewielkie i krwi nie widać gołym okiem; to badanie pozwala ją wykryć;
• sigmoidoskopia – badanie endoskopowe końcówki jelita grubego;
• kolonoskopia – badanie podobne do sigmoidoskopii, ale sprawdzające stan jelita grubego na całej długości;
• enterokliza – badanie radiologiczne z podwójnym kontrastem.

W zależności od tego, którą warstwę jelita bądź jego otoczenia zaatakowała choroba, określa się stopień zaawansowania choroby. Na tej podstawie dobiera się odpowiednie leczenie. Sposobów klasyfikacji jest kilka. Najczęściej korzysta się z klasyfikacji Dukesa:

• stopień A – zmiany tylko błony śluzowej ściany jelita lub odbytnicy;
• stopień B1 – zmiany w błonie mięśniowej;
• stopień B2 – zmiany szerzą się poza ścianę jelita, ale nie do węzłów chłonnych;
• stopień C – przerzuty występują w okolicznych węzłach chłonnych;
• stopień D – przerzuty odległe.

Leczenie

We wczesnej fazie choroby, kiedy nie ma jeszcze przerzutów, najczęściej przeprowadza się operację usunięcia zajętej procesem chorobowym części jelita. Czasami konieczne jest usunięcie całej odbytnicy. Wtedy tworzy się tak zwaną kolostomię – zakończenie jelita zostaje połączone ze skórą na brzuchu, co umożliwia wydalanie treści jelitowej. Inne sposoby leczenia raka jelita to:

• chemioterapia – stosowana czasami przed operacją, aby zmniejszyć guzy, albo po operacji, profilaktycznie, aby zniszczyć komórki, które mogły już zaatakować resztę organizmu;
• radioterapia – leczenie miejscowe, wykorzystanie promieniowania w celu zniszczenia chorych komórek.