Prostata

Prostata znajduje się w dolnej części miednicy i otacza górną część cewki moczowej mężczyzny. U małego chłopca ma wielkość groszku, u osoby dorosłej osiąga wielkość porównywalną do kasztana jadalnego lub orzecha włoskiego o gładkiej, sprężystej powierzchni. Prawidłowa masa tego gruczołu wynosi około 20 g, jego wysokość – 2,5 cm, długość – 3,5 cm, a szerokość – 4 cm.

Zadania

Stercz jest częścią składową męskiego układu płciowego. Wytwarza wydzielinę, która wchodzi w skład nasienia i stanowi 20 proc. jego objętości. Wydzielina ta zawiera substancje, które stanowią materiał energetyczny dla plemników i wzmagają ich ruchliwość. Substancje te są również odpowiedzialne za prawidłowe pH spermy i potrzebne do syntezy DNA.

Skąd dolegliwości?

Gruczoł krokowy to miejsce, w którym drogi moczowe łączą się z drogami wyprowadzającymi nasienie. Dlatego też zmiany chorobowe w obrębie tego narządu są często przyczyną zaburzeń w oddawaniu moczu i zaburzeń płodności.

Przerost prostaty

Prostata jest gruczołem hormonozależnym. Pod wpływem spadku poziomu androgenów (głównie testosteronu) powiększa swoją objętość. Mówimy wówczas o przeroście tego gruczołu. Powodem takiego stanu jest przede wszystkim starzenie się organizmu u mężczyzn. Problem dotyczy 60 proc. panów po sześćdziesiątce i 80 proc. mężczyzn po 80. roku życia.

Przerostowi prostaty towarzyszą nieprzyjemne objawy spowodowane uciskiem na cewkę moczową (prostata przebiega przez jej środek). Opóźnione jest także oddawanie moczu (trzeba czekać, zanim uryna spłynie, a jej strumień ma małą moc). Towarzyszy temu uczucie nie w pełni opróżnionego pęcherza. Potrzeba udania się do toalety pojawia się dużo częściej niż dotychczas, także w nocy (zazwyczaj nagle, a wypływ moczu trudno utrzymać).

Kiedy do lekarza

Opisane objawy powinny skłonić do wizyty u lekarza urologa. Po wykonaniu zleconych badań może on zapisać leki (ziołowe lub syntetyczne), które nie tylko złagodzą objawy przerostu gruczołu krokowego, lecz także pomogą zapobiec dalszemu jego powiększaniu się.

Do lekarza trzeba udać się także dlatego, że przerost prostaty może być spowodowany innymi poważnymi problemami zdrowotnymi (np. ostrym zapaleniem gruczołu krokowego czy rakiem).

Uwaga! Zatrzymanie oddawania moczu, mdłości i zawroty głowy to objawy, które należy jak najszybciej zgłosić lekarzowi. Może bowiem dojść do całkowitego zaciśnięcia cewki moczowej, a w konsekwencji – do poważnego zatrucia organizmu.

Diagnostyka

Diagnostyka rozpoczyna się najczęściej od badania per rectum (przez odbytnicę). W razie wykrycia nieprawidłowości lekarz zaleca zazwyczaj oznaczenie stężenia we krwi markera nowotworowego, tak zwanego antygenu PSA. Kolejnymi badaniami diagnostycznymi są USG prostaty przez odbyt (TRUS) i biopsja tego gruczołu.

Profilaktyka

W celu zapobieżenia problemom z prostatą każdy mężczyzna po 50. roku życia powinien raz w roku zgłaszać się na badanie per rectum.

E.O.