Pole elektromagnetyczne to układ dwóch pól – elektrycznego i magnetycznego. Oba towarzyszyły ludziom od zarania dziejów, były po prostu częścią natury. Postęp cywilizacyjny, rozwój techniki i nowoczesnych technologii sprawił, że obok naturalnych pół elektrycznych i magnetycznych zaistniały źródła sztuczne, przede wszystkim urządzenia radiowo-telewizyjne. Pojawiło się też pytanie o ich oddziaływanie i ewentualny szkodliwy wpływ na ludzki organizm i zdrowie.
Obiektywne rozstrzygnięcie tej kwestii wcale nie jest łatwe, między innymi dlatego, że trudno nawet o ustalenia dotyczące samego oddziaływania obu pól, wyłączając jedynie promieniowanie elektromagnetyczne (o długości fali 0,4–0,75 µm, które odpowiada promieniowaniu widzialnemu) oraz promieniowanie cieplne.
Oddziaływanie pola elektromagnetycznego na nasz organizm jest faktem, a wielkość częstotliwości i natężenia przesądza o tym, czy jest ono szkodliwe. Podstawowym problemem jest to, że organizm nie ma zdolności ani odbierania informacji o działaniu pola, ani zaadaptowania się do niego. Informacje o skutkach promieniowania pozyskuje się więc w toku wieloletnich obserwacji osób narażonych na długotrwałe oddziaływanie pola elektromagnetycznego, na przykład pracowników obsługujących urządzenia radiokomunikacyjne czy krótkofalowców.
W przemyśle, w technice i w medycynie stosuje się pole wysokiej częstotliwości w granicach od 3 MHz do 300 000 MHz:
- z polem od 3 do 30 MHz mamy do czynienia na przykład przy termicznej obróbce metali czy w łączności radiowej;
- z polem od 30 do 300 MHz mamy do czynienia w łączności radiowej i telewizyjnej;
- pole o częstotliwościach powyżej 300 MHz to mikrofale stosowane w technice radarowej i telewizyjnej;
- pole o częstotliwościach powyżej 300000 MHz (czyli 300 GHz) to promieniowanie podczerwone.
Nasilenie reakcji biologicznej zależy od czasu ekspozycji (narażenia), wieku organizmu, częstotliwości i natężenia pola. Dla każdego z podanych zakresów częstotliwości zostały przyjęte maksymalne dopuszczalne wartości natężenia pola dla czterech stref:
- strefa pola bezpiecznego (do 1 V/m) – dowolnie długie przebywanie w niej uważa się za nieszkodliwe,
- strefa pola pośredniego (1–10 V/m) – przebywanie w niej wymaga okresowej kontroli lekarskiej,
- strefa pola szkodliwego (10–1000 V/m) – dopuszcza się przebywanie w niej w ograniczonym czasie,
- strefa pola niebezpiecznego (powyżej 1000 V/m) – przebywanie w niej jest zabronione.
W badaniach oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego wysokich częstotliwości na ustrój żywy wyróżnia się oddziaływanie fizyczne, chemiczne oraz biologiczne i fizjopatologiczne.
Każdego z nas interesuje przede wszystkim to, czy sprzęt, który codziennie używamy (kuchenka mikrofalowa, komputer, telefon komórkowy, telewizor itd.) stanowi jakieś zagrożenie dla zdrowia. Niestety, dość trudno o jednoznaczną odpowiedź na to pytanie i wyczerpujące wyjaśnienie wszelkich wątpliwości. Opinie badaczy nie są bowiem jednoznaczne – nierzadko naukowe dowody okazują się po prostu sprzeczne. Potrzeba zatem przeprowadzić kolejne badania, zanim naukowcy zajmą jednoznaczne stanowisko. Użytkownicy sprzętu generującego pole elektromagnetyczne powinni więc zachować umiar i rozsądek. To na pewno nie zaszkodzi.