Czy warto sobie zawracać głowę zwykłym zielskiem, które rośnie tam, gdzie go nie posiano i jeszcze w dodatku parzy? Zapewniam, że warto, bo pokrzywa jest jedną z najcenniejszych roślin leczniczych. Działa jak „antybiotyk”, dzięki któremu szybko goją się rany i owrzodzenia, a bicie po ciele wiechciem świeżych pokrzyw leczy reumatyzm. To jednak dopiero początek zalet tej niedocenianej rośliny.
Pokrzywa zwyczajna traktowana jest jak pospolity chwast. Rośnie w leśnych zaroślach, na rumowiskach i polach. Osiąga wysokość nawet 1,5 metra. Ma czterokanciastą, wzniesioną łodygę, lancetowate, grubo ząbkowane liście, a w ich kątach wiechowate kwiatostany. Cała roślina pokryta jest licznymi parzącymi włoskami. Pokrzywę zbiera się od maja do września w pogodne dni. Należy ją suszyć w cieniu, w miejscu pozbawionym wilgoci. Po zwiędnięciu traci właściwości parzące.
Skład chemiczny
W ziołolecznictwie wykorzystuje się przed wszystkim liście i korzeń rośliny. Zawiera ona mikroelementy (wapń, magnez, fosfor, żelazo, siarkę, potas, jod, krzem i sód), witaminy (głównie C, K, B2 i B5), karotenoidy. W liściach występują także kwasy organiczne (glicerolowy, glikolowy, mrówkowy i in.), a także chlorofil, serotonina, histamina, garbniki i acetylocholina.
Właściwości lecznicze
Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica) jest wszechstronnie wykorzystywana w fitoterapii, kosmetologii, jak i w kuchni. Zwykle kojarzona z pieczeniem, swędzeniem i bąblami na skórze jest jedną z cenniejszych roślin leczniczych, o których pisał już w starożytności ojciec medycyny – Hipokrates. Zawarte w młodej pokrzywie składniki stanowią doskonałe źródło substancji niezbędnych do prawidłowej przemiany materii. Sok z liści lub ze świeżych pędów pokrzywy jest środkiem wspomagającym leczenie schorzeń dróg moczowych, stanów zapalnych i zakażeń bakteryjnych układu moczowego. Pokrzywa zwyczajna zwiększa wydalanie wody przez nerki i przyczynia się o zmniejszenia łagodnego przerostu gruczołu krokowego. Zawiera substancje insulinopodobne, dlatego napar z niej znacznie obniża poziom cukru w moczu. Ale uwaga! Pić trzeba w umiarkowanych ilościach, bo większe dawki znoszą to działanie. Pokrzywa zwęża naczynia krwionośne, hamuje krwawienie i wspomaga wątrobę. Ma działanie przeciwbiegunkowe, przeciwanemiczne, przeciwkrwotoczne, przeciwgośćcowe oraz pobudza wytwarzanie enzymów trzustkowych i zwiększa produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny . Napar ze świeżej lub suszonej pokrzywy stosowany zewnętrznie działa bakteriobójczo. Zaleca się stosować pokrzywę w infekcjach jamy ustnej (afty) i grzybicach skóry.
Na poprawę urody
Pokrzywa jest składnikiem wielu suplementów przeznaczonych do pielęgnacji skóry, włosów i paznokci. Ekstrakty z liści i korzenia wzmacnia cebulki włosów, a także zapobiega łupieżowi, łojotokowi skóry i przetłuszczaniu się włosów. Z liści rośliny otrzymuje się chlorofil, który ma szerokie zastosowanie w produkcji kremów, maseczek i toników. Wyciśnięty sok nadaje się znakomicie do przygotowania maseczki upiększającej, którą możemy przygotować samemu. Należy wymieszać 2 łyżki płatków owsianych z taką ilością mleka, by otrzymać gęstą papkę. Dodać tyle soku ze świeżej pokrzywy (uzyskanego w sokowirówce lub mikserze), by pasta dała się łatwo rozsmarować na twarzy. Po 20 minutach zmyć zimną wodą. Dla wzmocnienia efektu można zastosować kurację odmładzającą wg następującego przepisu: 3-4 łyżki wyciśniętego soku z pokrzywy rozcieńczyć z wodą w stosunku 1:3 i tę miksturę pić przez miesiąc.
Przydatna w kuchni
Pokrzywa króluje również w kuchni, gdzie można dodawać ją do sałatek, zup, a także można ją przygotować jak szpinak. Pokrzywa doskonale sprawdzi się jako mieszanka przyprawowa, zwłaszcza dobrze komponuje się np. z czosnkiem niedźwiedzim. Najczęściej jednak wyciskamy z niej sok lub dodajemy do niego miodu. Pokrzywę należy opłukać i przekręcić przez maszynkę do mięsa, wycisnąć sok. Następnie rozpuścić miód w garnku, lekko go podgrzewając. Jedną część soku z pokrzywy plus cztery części miodu wymieszać, przelać do słoików, w których wytrzymują nawet 2-3 lata. W okresie zimowym warto podawać dzieciom 1 łyżeczkę dziennie, by wzmocnić odporność.