Piwniczna-Zdrój to niewielkie uzdrowisko podgórskie położone w samym sercu Popradzkiego Parku Narodowego, pomiędzy dwoma pasmami górskimi – Jaworzyny Krynickiej i Przehyby.

Miasteczko istnieje już od ponad 650 lat. Założone przez Kazimierza Wielkiego na prawie magdeburskim znajdowało się przy szlaku handlowym prowadzącym z Węgier. Pierwotna nazwa „Piwniczna Szyja” wiązała się z ukształtowaniem terenu w formie specyficznego zwężenia (szyi) doliny Popradu.

Historia uzdrowiskowa miejscowości rozpoczyna się w roku 1885, kiedy lwowski lekarz Juliusz Korwin Gąsiorowski odkrył lecznicze właściwości tutejszych wód mineralnych i klimatu, a następnie sprowadził pierwszych pacjentów.

W 1932 r. dokonano pierwszego odwiertu wody mineralnej, zbudowano łazienki mineralne i borowinowe oraz pijalnie wód. Kolejnym etapem rozwoju uzdrowiska był czas tzw. „eksperymentu sądeckiego” (lata 60. XX wieku). W tym czasie wybudowano Zakład Butelkowania „Piwniczanki”, a po drugiej stronie rzeki Poprad, w dzielnicy Zawodzie, rozpoczęto budowę nowych obiektów zdrojowych. Jedną z ostatnich inwestycji kurortu jest pijalnia wody mineralnej przy ul. Kościuszki.

Do największych ośrodków sanatoryjno-wypoczynkowych należy „Limba”. Sanatorium jest położone w centrum Piwnicznej, na malowniczym cyplu utworzonym w zakolu rzeki Poprad, na nasłonecznionym stoku góry Kicarz. Tutejsza kawiarnia to popularne miejsce potańcówek.

Centrum historyczne miasta leży na lewym brzegu Popradu. Układ urbanistyczny miasteczka zachował się w niezmienionym stanie. W południowej pierzei rynku znajduje się ratusz, który w XIX w. pełnił funkcję wartowni. Przed ratuszem stoi pomnik ku pamięci 58 mieszkańców Piwnicznej poległych w czasie II wojny światowej. W pozostałych pierzejach rynku XIX-wieczne domy mieszczańskie. Pod jednym z nich są gotyckie piwnice, w których przechowywano niegdyś węgierskie wino. Według legendy, system piwnic miał się ciągnąć aż pod Niemcową.

Na środku rynku zrekonstruowano zabytkowa cysternę – studnię, która zaopatrywała mieszczan w wodę, a w latach późniejszych była zbiornikiem przeciwpożarowym. Obecnie na studni ustawiony jest odrestaurowany konny wóz strażacki.

Na wschodniej pierzei rynku znajduje się nowy budynek Gminnego Ośrodka Kultury z Izbą Regionalną. Wśród zbiorów, na szczególną uwagę zasługuje jedna z najbogatszych w Polsce kolekcji sprzętu narciarskiego i starych nart. Naprzeciw GOK-u widać neobarokowy kościół parafialny Narodzenia NMP, wybudowany w latach 1881–1886.

Okolice Piwnicznej to świetny rejon na piesze górskie wycieczki. Z gęstej sieci szlaków turystycznych każdy wybierze trasę dostosowaną do własnych preferencji. Godna polecenia jest krajobrazowa 4-godzinna trasa na Radziejową (1262 m n.p.m.) i Wielki Rogacz (1182 m n.p.m.). Warto również wybrać się do schroniska PTTK na Hali Łabowskiej. W nieodległych Kosarzyskach działa stacja narciarska Sucha Dolinaz 11 wyciągami, a na chętnych czeka ponad 10 km tras narciarskich o różnej skali trudności. W Piwnicznej działa całodobowe drogowe przejście graniczne ze Słowacją.

 

Profil leczniczy:

1. CHOROBY GÓRNYCH I DOLNYCH DRÓG ODDECHOWYCH.

2. CHOROBY UKŁADU POKARMOWEGO.

3. CHOROBY NARZĄDÓW RUCHU (REUMATYCZNE I NEUROLOGICZNE)

 

Zabiegi sanatoryjne:

BALNEOTERAPEUTYCZNE (kąpiele mineralne wannowe, perełkowe)

HYDROTERAPEUTYCZNE (masaże podwodne, masaże wirowe, bicze szkockie, natryski, hydromasaż)

BOROWINOWE (okłady częściowe, fasony, tampony)

ELEKTROLECZNICZE (diatermia krótkofalowa, stymulacje, terapuls, diadynamik, galwanizacja)

ŚWIATŁOLECZNICZE (laseroterapia, lampy solux, bioptron, lampy kwarcowe)

FONOTERAPIA (ultradźwięki)

INHALACJE (wziewowe + jaskinia solna)

KRENOTERAPIA (kuracja pitna)

KRIOTERAPIA (komorowa i miejscowa)

KINEZYTERAPIA (gimnastyka indywidualna i grupowa, gimnastyka na przyrządach)

MECHANOTERAPIA (masaż suchy, klasyczny manualny, uciskowy, synchroniczny i limfatyczny)

 

Naturalne zasoby lecznicze

Piwniczna swoją sławę uzdrowiskową zawdzięcza głównie wodom leczniczym. Są to słabo mineralizowane szczawy wodorowęglowo-wapniowo-magnezowo-sodowe. Są tu również wykorzystywane pokłady borowiny ze złoża Czarny Dunajec.

 

Okolice

Stara Lubowla (17 km). Słowackie miasto powiatowe, jedno z najstarszych miast Spisza. Bardzo dobrze zachowana twierdza z końca XIV w. Zwiedzającym udostępniono kilkanaście zamkowych wnętrz, a także dziedzińce, baszty i mury obronne. Ciekawa ekspozycja zrekonstruowanych pomieszczeń z czasów, gdy władali nim Lubomirscy, w tym sala spotkań z burmistrzami miast spiskich, zbrojownia, salon i sala królewska. Pod zamkowym wzgórzem skansen budownictwa ludowego.

Stary Sącz (19 km). Jedno z najstarszych miast Polski, leżące na szlaku bursztynowym. Potocznie nazywane Bryjowem (od lokalnej potrawy bryjki). Zabytkowy rynek to perełka architektury średniowiecznej, szczególnie Dom na Dołkach (obecnie muzeum) z oryginalną elewacją frontową; wewnątrz przepiękne kolebkowe sklepienia, a w sieni oryginalna XVII-wieczna posadzka z kamieni rzecznych tzw. otoczaków. Klasztor Klarysek założony przez księżną Kingę, z zabytkową lipą na dziedzińcu. Gotycki klasztorny kościół św. Trójcy i św. Klary, z barokowym wystrojem. Najcenniejszy zabytek to ambona w kształcie drzewa Jessego (1671 r.).

Muszyna i Krynica. Drogą nr 971 można dotrzeć do dwóch bardziej znanych polskich uzdrowisk. W odległości około 20 km na południowy wschód leży Muszyna, a 5 km dalej Krynica-Zdrój.

 

Mirek Osip-Pokrywka