Lekarze alarmują, że przyczyną chorób ponad 30 proc. Polaków jest niewłaściwa, uboga w warzywa i owoce dieta. Wprowadzane do szkół programy edukacyjne promują hasło – „pięć razy dziennie warzywa i owoce”. Oznacza to konieczność spożywania dziennie minimum 60 dag warzyw i 20 dag owoców, z czego jakieś 60 proc. należy jeść w postaci surowej.
Istotna jest też ich różnorodność, aby nie poprzestać np. tylko na pomidorach, ale w miarę możliwości korzystać z mniej popularnych, jak choćby jarmuż, cukinia, soczewica czy cieciorka (te dwa ostanie przykłady warzyw strączkowych należą do bardzo zdrowych i bogatych w białko roślinne).
Najwięcej witamin, a także innych cennych substancji pochodzenia roślinnego zwanych fitaminami jest właśnie w naturalnych, świeżych i w pełni dojrzałych produktach. Pamiętajmy o tym i jedzmy właśnie to, co sezonowe – w jak największych ilościach. Błędem jest np. korzystanie z brzoskwiń czy pomidorów z puszki wtedy, gdy jest właśnie na nie sezon. Świeże owoce obfitują w bioflawonoidy niezbędne dla utrzymania w zdrowiu skóry, żył i włosowatych naczyń krwionośnych. Dzięki nim zmniejsza się ryzyko wystąpienia żylaków kończyn dolnych i hemoroidów, a nielubiane zmarszczki pojawiają się znacznie później. W wielu owocach zawarte są substancje, co do których nauka ma pewność, że bronią nas przed nowotworami. Za szczególnie wartościowe uważa się czarne jagody i leśne jeżyny bogate w kwas elagowy i inne fitaminy. O specjalnych walorach tych owoców decyduje też fakt, że mimo narastającego zatrucia środowiska ciągle rosną w „czystszych” warunkach.
Z kolei warzywa dostarczają znacznych ilości potrzebnego błonnika i minerałów. Zawarte w nich potas, magnez i wapń mają właściwości alkalizujące, czyli neutralizują obecne w organizmie kwasy, a także pełnią wiele życiowo ważnych funkcji. Natomiast błonnik reguluje pracę jelit, zapobiega zaparciom i korzystnie wpływa na metabolizm węglowodanowo-lipidowy. Surowe liściaste warzywa zielone odznaczają się dużą zawartością chlorofilu będącego najlepszym naturalnym czynnikiem oczyszczającym. Obecne w produktach roślinnych polifenole razem z antyoksydacyjnymi witaminami i minerałami pełnią niezmiernie istotną rolę ochronną przed destrukcyjnym działaniem wolnych rodników.
Jadłospis powinien uwzględniać indywidualne potrzeby i zdolności trawienne przewodu pokarmowego, bo np. nie każdy równie dobrze toleruje surowe warzywa. Dobrym sposobem przygotowywania zdrowych posiłków jest gotowanie na parze, które stanowi podstawę lekkostrawnej kuchni.
Współcześni konsumenci coraz bardziej rozumieją powiązanie zdrowia i jakości życia z odpowiednim odżywianiem. Szkodliwe jest nadmierne spożycie energii wywołujące otyłość, a także małe urozmaicenie diety. Ma to istotne znaczenie z uwagi na masowe występowanie dietozależnych chorób cywilizacyjnych, spowodowanych powyższymi błędami żywieniowymi. Do tych chorób zalicza się min. miażdżycę, nadciśnienie, cukrzycę II typu, osteoporozę, a także niektóre nowotwory oraz próchnicę zębów obejmującą aż 96 proc. społeczeństwa! Walka z nimi oznacza konieczność przestrzegania diety i szukania żywności naturalnej, świeżej, nisko przetworzonej i bez dodatków chemicznych.
Lek. med. Alina Rewako