Rosną około 1 mm tygodniowo. U osób starszych nieco wolniej. Paznokcie zdrowe są gładkie, lśniące, przezroczyste i mają różowy kolor. Widoczna płytka paznokcia jest zbudowana z keratyny, która chroni go od urazów i zakażeń przez naskórek. Różowawe zabarwienie dają naczynia krwionośne znajdujące się w łożysku paznokcia: kolor niebieskawy wskazuje na niewystarczającą ilość tlenu we krwi.
Symptomy choroby
Na paznokciach widać objawy wielu schorzeń skóry, np. łuszczycy, egzemy, liszaja płaskiego, grzybicy, drożdżycy. Niektóre choroby wiążą się z zaburzeniami hormonalnymi bądź troficznymi (zaburzeniami w „odżywianiu” paznokci). Objawem tych zaburzeń może być: złuszczanie się paznokci, odstawanie od brzegów, tworzenie się poprzecznych lub podłużnych bruzd.
Na wygląd i kształt paznokci mogą niekorzystnie wpływać zaburzenia w odżywianiu (zbyt uboga dieta), zła przemiana materii, schorzenia narządów wewnętrznych oraz wilgoć, temperatura itp.
Czasami trudno określić, co tak naprawdę deformuje paznokcie, zwłaszcza że szkodliwych czynników jest wiele i mogą się na siebie nakładać. Leczeniem chorób paznokci zajmują się dermatolodzy.
Korzystnie na stan paznokci wpływają: witamina A, lecytyna, cystyna, żelazo, fosfor, wapń, żelatyna. Warto również często spożywać galaretki owocowe lub po prostu zjadać łyżeczkę żelatyny spożywczej.
Niekiedy na paznokciach pojawiają się białe plamki, co potocznie nazywa się kwitnieniem paznokci. Przyczyną ich występowania może być brak witamin lub żelaza w organizmie, a także odkładanie się pewnych białek.
Takie paznokcie, jaka dieta
Aby mieć piękne, zdrowe paznokcie, stosujmy dietę zawierającą produkty bogate w:
- białko, a szczególnie egzogenne aminokwasy (np. fenyloalaninę, metioninę, lizynę) – białko jajka, mleko, ser, ryż, soja, groch, fasola, kasza gryczana, otręby pszenne,
- wapń – mleko, jogurty, sery, żółtko jaja, szproty, sardynki, łosoś, orzechy włoskie, ziemne, laskowe, szpinak, kapusta, groch,
- żelazo – podroby (wątroba, nerki i serce), żółtko jaj, suszone warzywa, (zwłaszcza strączkowe), kakao, melasa, pietruszka,
- krzem – świeże warzywa i owoce, suszone figi, suszone śliwki oraz rośliny lecznicze (skrzyp, pokrzywa, rdest ptasi), produkty zbożowe z pełnego przemiału,
- magnez – ziarna dyni, migdały, różne orzechy, kakao, czekolada gorzka i słodka oraz szpinak, soja, grube kasze, ryby morskie,
- cynk – drożdże piwne, kiełki pszenicy, drób, ryby, owoce morza, buraki, kapusta oraz suszone warzywa i owoce.
Niestety, nasze pożywienie jest często ubogie w te składniki. Może się zdarzyć, że w niektórych stanach chorobowych stosowanie ich jest niewskazane. Należy wówczas skorzystać z preparatów uzupełniających ich niedobór.
Małgorzata Szymańska
* * *
Charakterystyczne objawy niektórych chorób uwidocznione na paznokciach:
Zmieniona barwa
- Żółte grube paznokcie bywają objawem przewlekłej choroby płuc, zaburzeń czynności tarczycy albo zakażenia grzybiczego.
- Niebieski kolor sugeruje niedokrwistość lub zaburzenia krążenia.
- Białe poprzeczne prążki spowodowane mogą być zatruciem metalami ciężkimi, złą przemianą materii oraz urazami kosmetycznymi. Pojawiają się w niedokrwistości, chorobie serca, ziarnicy złośliwej i niewydolności nerek. Bielactwo prążkowane może być również samoistne lub dziedziczne.
- Czerwone pionowe paski są niekiedy skutkiem łuszczycy, reumatoidalnego zapalenia stawów lub wysokiego ciśnienia tętniczego krwi.
- Bruzdy poprzeczne – wskazują na zaburzenia w rozwoju macierzy i korzenia paznokcia. Występują w ciężkich chorobach zakaźnych, zatruciach, leczeniu cytostatykami. Z bruzdami poprzecznymi możemy spotkać się u osób mających nieumiejętnie wykonywany pedikiur, a także po urazach mechanicznych paznokci.
- Okrągłe ubytki kropkowate – dołki na powierzchni paznokci związane są z łuszczycą, wypryskiem kontaktowym i zakażeniami grzybiczymi. Mogą być również efektem złego odżywiania się.
- Zgrubienia pojedynczych paznokci – następują na skutek uczulenia na lakiery lub w wyniku zakażenia grzybiczego.
- Powstawanie rowków, oddzielanie się płytki paznokciowej – może je spowodować przyjmowanie antybiotyków, środków cytostatycznych, retinoidów. Niejednokrotnie współwystępuje przebarwienie czy bielactwo płytki paznokciowej.
- Przerost paznokci – charakterystyczne jest tu również żółte przebarwienie i mikroskopowe zmiany naczyń włosowatych wału paznokciowego. Następuje w przebiegu cukrzycy.
- Rogowacenie podpaznokciowe – jest jednym z objawów łuszczycy. Towarzyszy mu żółte zabarwienie paznokci.