Egzotyczny owoc goji to jeden z tak zwanych superowoców, cenionych obecnie na całym świecie ze względu na wyjątkowe wartości odżywcze i silne właściwości antyoksydacyjne.
Goji (Lycium barbarum), inaczej kolcowój szkarłatny, jest dziko rosnącą rośliną. Występuje w Tybecie, Chinach (Lycium chinense), Mongolii i Indiach. Najbardziej znane są odmiany dziko rosnące w Tybecie i Himalajach, na terenach nieskażonych zanieczyszczeniami przemysłowymi. Roślina ta jest także znana w południowo-wschodniej Europie i południowo-zachodniej Azji oraz w Norwegii, Patagonii czy Arizonie, ale te odmiany nie są brane pod uwagę jako odżywcze lub lecznicze.
Goji należy do tej samej rodziny, co na przykład ziemniaki, pomidory czy papryka. Jest krzewem o wysokości od 1 do 3 m i łukowato zwisających gałązkach, pokrytych kolcami. Owoce ma bardzo delikatne, o zróżnicowanej barwie – od jasnoróżowej do głęboko purpurowej.
Od starożytności do współczesności
Owoce goji są znane i cenione w tradycyjnej medycynie tybetańskiej i chińskiej od ponad 2 tysięcy lat. Uznawano je za środek poprawiający wzrok, funkcjonowanie wątroby, płuc i nerek, wzmacniający odporność, usprawniający krążenie i wspomagający wytwarzanie plemników. Stosowano je również jako lek przy dolegliwościach reumatycznych oraz do oczyszczania krwi, wzmacniania oczu, mięśni i kości.
Nazywane „owocami długowieczności”, są bogate w składniki odżywcze, między innymi w naturalne antyoksydanty, pełnowartościowe białko w postaci 19 aminokwasów, polisacharydy i monosacharydy, mikroelementy – minerały śladowe (wapń, miedź, german, cynk, żelazo, magnez, fosfor, selen), nienasycone kwasy tłuszczowe, fitosterole, witaminy (w tym 6 podstawowych – A, B1, B2, B6, C, E). Zawartością karotenoidów (beta-karotenu) przewyższają marchew, żelaza – szpinak, witaminy C – pomarańcze, a białka – pszenicę.
Stałe spożywanie owoców goji nie tylko opóźnia procesy starzeniowe, lecz także poprawia sen, zwiększa tolerancję wysiłkową i witalność, wzmacnia odporność i działa wyszczuplająco, pomaga w schorzeniach wątroby (hamuje syntezę cholesterolu), reguluje pracę układu trawiennego, poprawia ostrość widzenia, wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego, usprawnia potencję, wzmacnia organizm i korzystne oddziałuje na ogólną kondycję fizyczną.
Tak szerokie spektrum działania owoców goji jest konsekwencją różnorodności składników, jakie zawierają. Karotenoidy na przykład, jako silne antyoksydanty, pomagają chronić DNA przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki. Uczeni potrafią już określić maksymalną długość życia na podstawie zawartości karotenoidów w komórkach organizmu człowieka. Z kolei luteina i zeaksantyna znajdujące się w owocach są substancjami ważnymi dla oczu, obniżają bowiem ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem.
Korzystny wpływ owoców goji na system odpornościowy tłumaczy się obecnością polisacharydów, beta-karotenu i germanu. Ten ostatni wspiera też leczenie nowotworów, a polisacharydy pobudzają wydzielanie hormonu wzrostu przez przysadkę oraz zwiększają poziom immunoglobulin A odpowiedzialnych za odporność.
W starożytnych Chinach z goji sporządzano herbatę lub jedzono świeże owoce. We współczesnej kuchni chińskiej suszone owoce są przed spożyciem moczone i gotowane. Na Zachodzie suszone owoce są propagowane jako zdrowa żywność ze względu na wysoką zawartość witaminy C. Dodaje się je do ryżu, zup oraz do potraw z kurczaka czy wieprzowiny z warzywami. Jagody mogą być również przygotowywane jako herbatka ziołowa lub dodawane do herbaty typu pu-erh.
Suszone owoce goji oraz soki z tych owoców są u nas dostępne w sklepach ze zdrową żywnością i aptekach oferujących obok soków inne suplementy z owocami tej rośliny, na przykład kapsułki.