Przebarwienia skóry zwane ostudą pojawiają się najczęściej na twarzy, ramionach lub karku w postaci rozległych plam. Dzieje się tak za sprawą intensywnego opalania, przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych lub leków hormonalnych. Trudno się tych przebarwień pozbyć, gdyż mają tendencję do nawracania. Jak skutecznie walczyć z ostudą i chronić skórę przed jej ponownym wystąpieniem?
Ostuda, inaczej melanodermia (łac. chloasma,melasma), to żółtobrunatne lub szarobrązowe przebarwienia skóry, najczęściej o symetrycznym ułożeniu, w postaci plam na policzkach, nosie, skroniach, czole, a także (choć rzadziej) na karku, barkach, szyi lub górnej wardze. Występuje głównie u kobiet za sprawą stosowania antykoncepcji lub leków hormonalnych. Często pojawia się w okresie ciąży lub menopauzy. Jej objawy wzmaga nadmierne opalanie się.
Przyczyny
Schorzenie to występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn (zaledwie 10 proc. przypadków). Istnieje też ryzyko pojawienia się ostudy u osób, w których rodzinie ktoś cierpiał na tę przypadłość. Nie ma dokładnie sprecyzowanej przyczyny jej występowania, choć przypuszcza się, iż duży wpływ ma gospodarka hormonalna. Z tego względu najczęściej dotyka ona kobiet w ciąży oraz stosujących antykoncepcję i leki hormonalne. Częściej pojawia się również u osób z ciemniejszą karnacją skóry, gdyż komórki pigmentowe, tak zwane melanocyty, wytwarzają zbyt dużą ilość melaniny. Promienie słoneczne także pobudzają pracę komórek pigmentowych. Stosowanie niektórych kosmetyków, na przykład olejku bergamotowego, może też potęgować uwidacznianie się melanodermii.
Diagnoza i leczenie
Aby prawidłowo zdiagnozować ostudę, należy udać się do lekarza dermatologa, który przeprowadzi szczegółowy wywiad i za pomocą specjalistycznego sprzętu (najczęściej jest to lampa Wooda) sprawdzi rodzaj oraz głębokość przebarwień. Schorzenie to często ulega samoistnemu wyleczeniu, jeżeli przyczyną jego występowania jest ciąża. W przypadku stosowania tabletek antykoncepcyjnych lub leków hormonalnych wystarczy zamiana stosowanych środków na inne. Jeżeli jednak nie ma takiej możliwości lub plamy utrzymują się przez długi czas (bez widocznego zmniejszania się), stosuje się leczenie miejscowe w postaci kremów. Lekarz może także przepisać maści rozjaśniające. Również niektóre zabiegi kosmetyczne, na przykład peeling chemiczny z zastosowaniem kwasów lub mikrodermabrazja, pomagają zmniejszyć widoczność przebarwień.
Zapobieganie
W celu uniknięcia nawrotów ostudy należy szczególnie dbać o skórę, zwłaszcza latem, używając kremów z wysokim filtrem (minimum SPF 30), a także unikać podrażniających ją kosmetyków oraz perfum.