Miłośnicy pizzy i spaghetti doskonale znają smak tej popularnej przyprawy, charakteryzującej się przyjemnym, delikatnym zapachem oraz korzennym, gorzkawym smakiem. Roślina ceniona jest nie tylko za walory smakowe, ale również za pozytywny wpływ na procesy trawienne, oczyszczenie organizmu oraz ochronę komórek przed wolnymi rodnikami. Dlaczego warto używać oregano, jakie są jej właściwości i zastosowanie?
Prawidłowa nazwa botaniczna oregano to lebiodka pospolita (łac. Origanum vulgare), należy do rodziny jasnotowatych. Jest jedną z najstarszych roślin używanych do produkcji przypraw i środków leczniczych. Przyprawą są wysuszone liście i kwiastostany rośliny. Słynni greccy uczeni, Hipokrates i Arystoteles, stosowali oregano w leczeniu reumatyzmu, na wzmocnienie apetytu, a nawet zapobiegawczo przeciw biegunce. Dziś zaleca się lebiodkę przy niestrawności, problemach żołądkowych i trawiennych, infekcji górnych dróg oddechowych, układu moczowego, spędzenia gorączki, a także przy problemach skórnych – niweluje swędzenie i przyspiesza gojenie ran.
Właściwości lecznicze i odżywcze
Oregano to bogactwo substancji lotnych, z których można pozyskać naturalny olejek eteryczny, zwany olejkiem tymolowym. Zawarte w nim karwakrol i tymol działają bakterio- i grzybobójczo. Dobrze radzą sobie z salmonellą czy drożdżakami. Roślina ta posiada też cenne flawonoidy, które są antyoksydantami, wspomagającymi ochronę komórek przed wolnymi rodnikami. Oregano jest bogate w kwasy fenolowe (galusowy, rozmarynowy), gorycze, terpenoidy, garbniki, fitosterole. Jest również bogactwem witamin A, C, E, K i z grupy B. Na uwagę zasługuje zwłaszcza witamin C, której jest szczególnie dużo, a działa ona uszczelniająco na naczynia krwionośne, zwiększa produkcję kolagenu i elastyny oraz odpowiada za mocne zęby i prawidłowe gojenie się ran.
Na listkach lebiodki skoncentrowanych jest najwięcej gruczołów zapachowych i to właśnie z nich uzyskuje się olejek eteryczny, znajdujący zastosowanie w lecznictwie i kosmetologii.
Na poprawę trawienia
Dawniej oregano uważano za najsilniejszą naturalną odtrutkę. Roślina zawiera duże ilości błonnika. 100 g oregano pokrywa dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na błonnik, który przyczynia się do prawidłowej perystaltyki jelit oraz reguluje rytm wypróżnień. Napar z oregano pomaga także pozbyć się wzdęć i zaparć, działa przecibiegunkowo, przeciwskurczowo, wiatropędnie oraz zmniejsza zdolność do nadmiernej fermentacji jelit. Zalecany jest w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy oraz w niedoczynności wątroby. Obecny w oregano błonnik zapobiega także nowotworom przewodu pokarmowego.
Na wzmocnienie organizmu
Lebiodka jest dobrym źródłem kwasu rozmarynowego, który doskonale wpływa na zdrowie. Uznawano go za naturalny czynnik przeciwzapalny pochodzenia roślinnego, a przede wszystkim za skuteczny przeciwutleniacz chroniący przed szkodliwym działaniem promieni UV, zapobiegający zmianom miażdżycowym oraz wspomagający pracę układu oddechowego. Bardzo dobre efekty przynosi olejek z oregano, który działa rozkurczowo i wykrztuśnie, co pozytywnie wpływa na organizm w przypadku przeziębień, astmy, zapalenia oskrzeli, migdałków, a także w infekcjach zatok, gardła i jamy ustnej. Kilka kropli wtartych pod nosem ułatwi oddychanie i udrożni zatoki. Wykorzystuje się go do płukania gardła lub dodaje do kąpieli w przypadku trudno gojących się ran skóry oraz świądu.
Dietetyczna przyprawa
Oregano należy do głównych przypraw kuchni włoskiej, hiszpańskiej i meksykańskiej. Jest podstawową przyprawą do pizzy i spaghetti, świetnie harmonizuje się z majerankiem, tymiankiem, bazylią i pieprzem. Służy do przyprawiania warzyw, szczególnie pomidorów, fasoli, cukinii, sałaty, grochu, a także serów, ryb i krabów. Przyprawa dodawana jest również do mięs, sosów i zup.