Opryszczka (Herpes simplex) jest potocznie nazywana zimnem lub febrą. To choroba zakaźna wywołana przez wirusy HSV-1 i HSV-2 (Herpes simplex virus), które – gdy raz dostaną się do organizmu – pozostają w nim na zawsze.
Wykwity opryszczkowe w postaci powierzchownych zapalnych pęcherzyków (każdy otoczony pierścieniowatą obwódką) uformowanych w skupiska najczęściej pojawiają się w okolicy czerwieni wargowej, choć mogą wystąpić także w innych miejscach, między innymi blisko otworów nosowych, wewnątrz nosa lub w gardle.
Chociaż opryszczka nie jest groźna dla zdrowia, może być przyczyną poważnych powikłań, takich jak zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy zapalenia siatkówki. Należy więc ją leczyć i starać się zapobiegać jej nawrotom.
Przebieg choroby
Na skórze lub błonach śluzowych pojawiają się pęcherzyki. Najpierw są wypełnione treścią surowiczą, potem ropną. W ciągu kilku dni pokrywają się strupami. Zazwyczaj towarzyszy temu pieczenie lub bolesność – te objawy mogą także wystąpić 2–3 dni przed uformowaniem się pęcherzyków. Opryszczka z reguły utrzymuje się kilka dni, ale niekiedy nawet 2–3 tygodnie.
Zarażenie
Wirusem HSV-1 najczęściej zarażamy się w dzieciństwie przez kontakt z osobami zakażonymi (przez pocałunek czy korzystanie ze wspólnych naczyń lub sztućców). Wirus umiejscawia się w zwojach nerwowych chorego, nie czyniąc im żadnej szkody, jedynie uaktywniając się w określonych sytuacjach. Szacuje się, że zakażonych nim jest niemal 80 proc. ludzi, ale tylko połowa z nich choruje. Lekarze do dzisiaj nie wiedzą, dlaczego tak się dzieje. Nie wiadomo również, dlaczego u niektórych osób opryszczka pojawia się kilka razy do roku, a u innych – kilka razy w życiu.
Ważna odporność
Choć opryszczką można się zarazić, najczęściej pojawia się ona wskutek obniżenia odporności. Gdy do tego dochodzi – niezależnie od przyczyny – wirus rozpoczyna inwazję w organizmie. Dobrym przykładem jest infekcja górnych dróg oddechowych (zarówno bakteryjna, jak i wirusowa). Wszystkie siły układu odpornościowego starają się wówczas zwalczyć stan zapalny. Wirus opryszczki ma więc ułatwione zadanie. Dlatego osoby chore, przeziębione, przyjmujące leki obniżające odporność albo kobiety miesiączkujące są szczególnie narażone na jego atak. Co ciekawe, dotyczy to również wszystkich ludzi żyjących w stresie (stres obniża odporność) lub poddanych dużej różnicy temperatur (na skutek opalania czy zmarznięcia).
Leczenie
Leczenie opryszczki jest przede wszystkim objawowe. Stosuje się również leki przeciwwirusowe: famcyklowir, walacyklowir lub acyklowir. Istotne jest, by terapię zacząć jak najszybciej – najlepiej już wówczas, gdy poczujemy swędzenie czy pieczenie poprzedzające pojawienie się pęcherzyków. W aptekach dostępne są skuteczne maści i kremy oraz plasterki pomagające zagoić opryszczkę w każdej fazie rozwojowej, a także zapobiegające ryzyku przeniesienia pęcherzyków w inne miejsce.
Żeby uchronić się przed atakiem opryszczki, należy przede wszystkim zadbać o odporność, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Trzeba więc odpowiednio się ubierać, dbać o wypoczynek i właściwie się odżywiać. Czasami jednak to nie wystarcza. Odporność warto więc podnieść, stosując odpowiednią suplementację.