Odwarstwienie siatkówki oznacza przetarcie i przerwanie siatkówki, pod którą (przez powstały otwór) przedostaje się płyn ze środka oka, powodując jej uszkodzenie – oddzielenie jej od leżącej poniżej naczyniówki. Stanowi to poważne zagrożenie dla wzroku, gdyż odwarstwienie całej siatkówki może doprowadzić do jego utraty. Dlatego bardzo ważne jest wczesne wykrycie schorzenia i szybkie podjęcie właściwej terapii.
Odwarstwienie siatkówki może być samoistne lub wtórne. Najczęściej dochodzi do niego przy znacznej krótkowzroczności lub w następstwie urazu oka bądź głowy oraz po przebytych operacjach zaćmy. Może to nastąpić w spoczynku albo – zwłaszcza u krótkowidzów – po gwałtownym schyleniu się czy dźwignięciu ciężaru. Rzadziej odwarstwienie zdarza się w przypadkach guzów naczyniówki (czerniak) lub wągra podsiatkówkowego. Wtedy nie następuje przedziurawienie (rozerwanie) siatkówki. Kiedy natomiast odwarstwienie jest wynikiem urazu bądź dużej krótkowzroczności, wówczas siatkówka ulega rozerwaniu. Jest to skutkiem jej pociągnięcia po odłączeniu ciała szklistego i przedostawania się pod nią płynu, czyli cieczy ciała szklistego, ze środka oka. Ciecz, wnikając pomiędzy oba listki siatkówki, powoduje ich odwarstwienie i odklejenie.
Objawy
O tym, że mogło dojść do odwarstwienia, świadczą takie objawy, jak błyski, męty, mgły przed okiem, widzenie „zasłony”, ruchome i ciemne punkty w polu widzenia, ubytek części pola widzenia i osłabienie ostrości wzroku.
Leczenie
Leczenie zależy między innymi od czasu trwania schorzenia, stopnia odwarstwienia, a także od chorób towarzyszących.
W razie niewielkiego uszkodzenia zakleja się otwory powstałe w siatkówce tak zwanymi zewnętrznymi plombami z gąbki lub silikonu. Pozostają one w oku już na zawsze. Przedarcie siatkówki z nieznacznym tylko odklejeniem „ceruje się” laserem. Niekiedy stosuje się też witrektomię, polegającą na usunięciu ciała szklistego z oka.
Kiedy sprawcą odwarstwienia jest wągier podsiatkówkowy, wydobywa się go chirurgicznie. W przypadku czerniaka konieczne jest szybkie usunięcie całej gałki ocznej.