Odbijanie się to usuwanie nadmiaru powietrza znajdującego się w żołądku poprzez usta. Czasami spowodowane jest to częstym żuciem gumy lub upodobaniem do napojów gazowanych. Gdy staje się uciążliwe – wymaga konsultacji gastrologa i wykluczenia takich schorzeń jak: choroba wrzodowa, refluks żołądkowo-przełykowy czy upośledzenie trawienia laktozy.
Tak naprawdę odbijanie (inaczej: bekanie) to naturalny odruch, który dotyczy niemal każdego z nas i związany jest z funkcjonowaniem układu pokarmowego. Problem najczęściej pojawia się u osób zestresowanych, żyjących w ciągłym pośpiechu oraz mających problemy z nadliczbową liczbą kilogramów.
W jaki sposób powietrze dostaje się do żołądka?
Między przełykiem i wejściem do żołądka znajduje się zwieracz dolny przełyku. To mięsień kontrolujący otwieranie i zamykanie drogi pokarmowej. Jego skurcz powoduje, że końcowy odcinek przełyku się zamyka, a rozluźnienie tego mięśnia sprawia, że przechodzący pokarm może się przemieszczać do kolejnych narządów układu pokarmowego.
Prawidłowe funkcjonowanie dolnego zwieracza zabezpiecza przełyk przed cofaniem się treści pokarmowej i kwasu żołądkowego, co może skutkować stanem zapalnym i podrażnieniem śluzówki (tzw. refluks żołądkowo-przełykowy).
Zła praca zwieracza, spowodowana rozluźnieniem się włókien mięśniowych połączona ze wzmożoną praca ścian żołądka i jego motoryki, może być także powodem odbijania się, występującym chociażby po zjedzeniu obfitego posiłku. To dlatego, że z każdym kęsem do żołądka dostaje się od 1 do 4 ml powietrza. Szacuje się, że po zjedzeniu średniej wielkości posiłku gromadzi się tam od 100 do 200 ml. Im większy posiłek i im szybciej zjedzony – tym gazu więcej. Rozszerzony żołądek chcąc zmniejszyć swoją objętość pozbywa się go, wyrzucając na zewnątrz. To właśnie powoduje odbijanie się.
Innym źródłem „zasysania” powietrza do wewnątrz jest np. żucie gumy, picie gazowanych napojów.
Świadome i nieświadome połykanie powietrza
Niemowlęta i małe dzieci połykają mnóstwo powietrza bezwiednie, odruchowo. Dlatego właśnie po posiłku niemowlęta są bujane, kołysane, by w ten naturalny pozbyły się nagromadzonego powietrza. Często towarzyszy temu ulewanie niewielkiej ilości pokarmu.
Czasami odbijanie się występuje nawet wówczas, gdy w żołądku nie ma zbyt dużej ilości gazu, ale odruch ten staje się nawykiem lub sposobem zmniejszenia się dyskomfortu żołądka. Świadome lub nieświadome połykanie powietrza nosi nazwę aerofagii. Jej przyczynami mogą być także: ssanie cukierków, picie przez słomkę czy nawet palenie papierosów.
Refluks, cebula i kapusta
Nadmierne odbijanie może być również objawem wielu chorób przewodu pokarmowego, takich jak: choroba wrzodowa, wspomniany już refluks przełykowy, upośledzenie trawienia laktozy czy wchłaniania fruktozy, a nawet nowotwory przewodu pokarmowego.
Bekanie mogą wywoływać także niektóre pokarmy: soczewica, fasola, cebula, kapusta, groszek, banany, rodzynki i pełnoziarniste pieczywo.
Jak sobie z tym poradzić
Uporczywe bekanie wymaga konsultacji gastrologa. Ten zazwyczaj zleca badanie: USG, RTG czy gastroskopię. Żeby zminimalizować problem zaleca się m.in: jedzenie posiłków wolno i w pozycji siedzącej, unikanie żucia gumy, ssania landrynek, picia napojów gazowanych oraz alkoholu, zażywanie suplementów probiotycznych, usprawniających trawienie.