Oto jeden z cudów języka: nie da się przewidzieć ani zapamiętać każdego słowa, frazy lub zdania. A jednak nie mamy problemów z tworzeniem i rozumieniem miliardów nowych wypowiedzi. Dlaczego tak jest? Lingwiści twierdzą, że dzięki podświadomemu i naturalnemu stosowaniu abstrakcyjnych zasad – dzięki składni.
Psychologowie ze szkockich uniwersytetów w Glasgow i Edynburgu, Christoph Scheepers, Catherine J. Martin, Andriy Myachykov, Kay Teevan, Izabela Viskupova i Patrick Sturt odkryli coś, co może okazać się prawdziwym przełomem – proces przechowywania i ponownego wykorzystywania składni działa w pełnym zakresie percepcji.
Mówiąc jaśniej, „struktura poprawnie rozwiązanego równania matematycznego jest zachowana w pamięci i określa strukturę następnego zdania, które osoba dopiero wypowie”. Neurolodzy odkryli dowód na istnienie związku pomiędzy matematyką i językiem, ale szkoccy naukowcy po raz pierwszy wykazali jego istnienie w uwarunkowaniu behawioralnym.
W badaniu wykorzystano proces kognitywny zwany „przygotowaniem strukturalnym”. Użycie określonego rodzaju struktury w jednym zdaniu sprawia, że prawdopodobne jest jej ponowne wykorzystanie w zdaniu następnym. Aby sprawdzić, na ile abstrakcyjny i kognitywnie ogólny jest ten proces, eksperymentatorzy poprosili studentów, których ojczystym językiem jest angielski, o napisanie pisemnego testu zawierającego zadania matematyczne połączone z niedokończonymi zdaniami.
Każde z zadań matematycznych było ułożone na 3 sposoby. W przypadku składni o szerokiej możliwości zastosowań, końcowa operacja w zadaniu odnosiła się do dużego fragmentu poprzedniej części zadania. Na przykład: 80 – (5 + 15) / 5, gdzie ostatnie dzielenie przez 5 odnosi się do poprzedzającego je dodawania w nawiasie. W przypadku zdań o wąskiej możliwości zastosowań, końcowa operacja odnosiła się do mniejszego fragmentu: 80 – 5 + 15 / 5. Ostatnia kategoria zawierała podstawowe zadania (80 – 5) i nie odnosiła się ani do wielokrotnej, ani do niewielkiej możliwości zastosowań.
Po rozwiązaniu każdego z zadań, studenci musieli dokończyć zdanie, stosując konstrukcje składniowe o szerokiej bądź wąskiej możliwości zastosowań. Na przykład w zdaniu „W przewodniku była mowa o dzwonach kościoła... „ składnia o szerokiej możliwości zastosowania odnosiłaby się do całej frazy „o dzwonach kościoła” i mogłaby się zakończyć tak: „…które dzwonią co godzinę”. Składnia o wąskiej możliwości zastosowania odnosiłaby się tylko do rzeczownika „kościół” i mogłaby brzmieć „…który stoi na wzgórzu”.
Osoby biorące udział w eksperymencie różnie radziły sobie z rozwiązywaniem zadań. Ich wybór zakończeń zdań również odsłonił pewne złożoności – być może niektóre z nich związane były z faworyzowaniem przez język angielski związków wyrazowych o węższej możliwości zastosowań.
Jednakże w większości przypadków rozwiązywanie zadań matematycznych odnoszących się do dużych fragmentów zadań warunkowało wybór zakończeń zdań o szerokim zakresie zastosowań, natomiast mniej skomplikowane zadania warunkowały zakończenia o wąskim zakresie.
Według autorów eksperymentu oznacza to, że nasze procesy kognitywne odbywają się na „bardzo wysokim poziomie abstrakcji”, który może odnosić się w podobny sposób do różnych rodzajów procesów myślowych – liczbowych, słownych, a nawet muzycznych.
Źródło: medicalxpress.com