Nie tylko szczoteczka i pasta

Głównym elementem trwałego zanieczyszczeniazębów jest płytka nazębna.

Płytka nazębna i kamień

To miękki nalot pojawiający się na powierzchni zębów. Początkowo składa się jedynie z substancji zawartych w ślinie, ale szybko dochodzi do jej kolonizacji przez bakterie. Najpierw są to bakterie nieszkodliwe, lecz wkrótce dołączają do nich bakterie próchnicotwórcze, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla twardych tkanek zębów. Płytkę nazębną można usunąć mechanicznie poprzez szczotkowanie zębów. Jeżeli jednak nie zostanie odpowiednio szybko usunięta, rozpoczyna się proces mineralizacji płytki prowadzący do powstania kamienia nazębnego. Kamień nazębny jest silnie przytwierdzony do powierzchni zębów i można go usunąć jedynie poprzez profesjonalne oczyszczanie w gabinecie stomatologicznym. Płytka i kamień nazębny, ze względu na obecność bakterii, mogą stanowić źródło stanu zapalnego w jamie ustnej oraz prowadzić do powstania próchnicy i zapalenia przyzębia. Mogą być również źródłem nieprzyjemnego zapachu z ust.

Szczotkowanie zębów

Jest ono podstawową i najskuteczniejszą metodą usuwania płytki nazębnej. Zaleca się szczotkować zęby 2 razy dziennie przez 3 minuty oraz dodatkowo po posiłkach. Wybór szczoteczki do zębów nie jest najważniejszy, szczoteczką manualną można usunąć płytkę nazębną równie dokładnie jak elektryczną, ale tylko jeżeli prawidłowo się z nich korzysta. Najczęściej stosowaną przez pacjentów metodą jest szorowanie czyli szczotkowanie poziome powierzchni zębów. Niestety usuwanie płytki nazębnej tą techniką jest mało efektywne i może prowadzić do zranień i mechanicznego uszkodzenia dziąsła. Zalecaną metodą szczotkowania zębów jest „wymiatanie” czyli przesuwanie główki szczoteczki w kierunku od dziąsła do brzegu zęba, od 5 do 10 razy w jednym miejscu. Dzięki temu płytka nazębna jest skuteczniej usuwana, a ryzyko wystąpienia urazu mechanicznego – znacznie zmniejszone. Większa ilość pasty do zębów nie ułatwi prawidłowego oczyszczania, wystarczy użyć ilości odpowiadającej wielkością ziarnku grochu.

Nić dentystyczna

Po prawidłowym szczotkowaniu zębów należy przynajmniej raz dziennie zastosować nić dentystyczną. Nić długości około 40–50 cm należy owinąć pomiędzy palcami środkowymi lub wskazującymi obu rąk, a kciukami nitkę ostrożnie wprowadzać pomiędzy zęby, aby nie uszkodzić dziąsła. Każda przestrzeń międzyzębowa powinna być oczyszczona czystym fragmentem nici. Zalecane jest stosowanie nici woskowanych, natomiast osoby ze skłonnością do próchnicy zębów powinny wybierać nici dentystyczne zawierające fluor. W przypadku występowania szerokich przestrzeni międzyzębowych zamiast nici powinno się stosować szczoteczki międzyzębowe. Wielkość takiej szczoteczki należy dobrać indywidualnie, w zależności od wielkości przestrzeni między zębami. Nie powinno się natomiast stosować wykałaczek, które nie tylko nie oczyszczą prawidłowo przestrzeni międzyzębowych, ale mogą również doprowadzić do uszkodzenia dziąsła. Uzupełnieniem utrzymania higieny przestrzeni między zębami jest również stosowanie irygatora stomatologicznego. Strumień wody wspomaga eliminację resztek pokarmowych i płytki bakteryjnej, ale nie zastępuje stosowania nici dentystycznych lub szczoteczek międzyzębowych.

Płukanie płynem

Warto również stosować regularnie płyny do płukania jamy ustnej, które pomagają usuwać zalegające resztki pokarmowe. Ze względu na różne dodatkowe właściwości, takie jak zapobieganie próchnicy, zmniejszanie nadwrażliwości zębów czy działanie wybielające, powinny być dobrane do indywidualnych potrzeb. Warto zwrócić uwagę na zawartość alkoholu w niektórych płynach, może on bowiem działać drażniąco na błonę śluzową.

Szeroki wybór produktów służących do utrzymania higieny jamy ustnej umożliwia ich odpowiednie dopasowanie do potrzeb każdej osoby, jednakże pozytywne efekty stosowania tych produktów zaobserwujemy jedynie wówczas, gdy będą one prawidłowo stosowane.

lek. dent. Dominika Cichońska