Dręczą cię natrętne myśli? Czujesz przymus wykonywania wielokrotnie różnych czynności (na przykład prania ubrań czy mycia rąk)? Jesteś osobą wrażliwą i nieodporną na stres? Prawdopodobnie cierpisz na nerwicę natręctw. Można ją leczyć. Odpowiednio dobrane leki oraz psychoterapia w większości przypadków pomagają się pozbyć tego problemu.
Nerwica natręctw to rodzaj zaburzeń lękowych. Charakteryzuje się występowaniem obsesyjnych myśli i kompulsywnych czynności (psychicznie przymusowych), które zdecydowanie mogą utrudniać życie. Osoba nimi dotknięta może na przykład natrętnie myśleć o własnej śmierci czy odczuwać psychiczny przymus częstego mycia rąk. Czasami ten przymus jest tak silny, że prowadzi do zaniedbywania wszystkich innych dziedzin życia.
Niby absurdalne, a jednak...
Często zachowania obsesyjne są sprzeczne nie tylko z charakterem, ale także systemem wartości wyznawanym przez daną osobę. I tak na przykład ktoś bardzo religijny może odczuwać przymus obrażania wartości religijnych, często na głos, w kościele. Zaburzeniom tym towarzyszy nieustający lęk. Osoba chora boi się, że zaprzestanie wykonywania jakiejś czynności lub zaburzenie rytuału będzie miało bardzo przykre konsekwencje dla niej samej lub jej najbliższych (na przykład spowoduje wypadek lub śmierć członka rodziny). Wie, że takie działania czy myśli są absurdalne, nawet martwi się tym, ale mimo to nie potrafi sobie z tym poradzić i musi to robić dalej.
Rodzaje zachowań kompulsywnych:
- zachowania, które mają zapobiec nieszczęściu (wracanie się, dotykanie przedmiotów określoną liczbę razy itd.),
- rytuały związane z brakiem poczucia bezpieczeństwa (ciągłe sprawdzanie, czy urządzenia elektryczne zostały wyłączone, wątpliwości co do zakręcenia kranu czy zamknięcia mieszkania itp.),
- obsesyjne czyszczenie (skomplikowany sposób mycia rąk, ciała i ubrania czy sprzątania mieszkania),
- ciągłe liczenie (na głos lub w myślach, często według jakiejś zasady),
- ubieranie się i rozbieranie w określonym porządku,
- powtarzanie niektórych czynności (niekoniecznie sensownych) określoną liczbę razy, połączone z wątpliwościami, czy te czynności zostały wykonane poprawnie.
Skąd to się bierze
Uważa się, że choroba może być dziedziczna. Wprawdzie wciąż nie wiadomo, jaki konkretny gen jest odpowiedzialny za powstanie tego zaburzenia, jednak istnieją przesłanki, by twierdzić, że jest ono przekazywane w rodzinie. Ale to nie jedyna przyczyna. U niektórych chorych zaobserwowano niedobór serotoniny (przekaźnika nerwowego). U innych – wpływ czynnika społecznego (na przykład tak zwany zimny chów dzieci). Wiadomo, że na tę chorobę często zapadają osoby bardzo wrażliwe i nieodporne na stres. W wielu przypadkach przyczyny są uwarunkowane indywidualnie i nie zawsze są tak jednoznaczne.
Leczenie
Przede wszystkim stosuje się terapię farmakologiczną (antydepresanty, neuroleptyki, a czasami leki przeciwdrgawkowe). Terapia ta jest często połączona z odpowiednią psychoterapią. Ważna jest też pomoc i wyrozumiałość najbliższych, zwłaszcza rodziny.