Nefropatia cukrzycowa jest uszkodzeniem nerek rozwijającym się w wyniku przewlekłej hiperglikemii, czyli zwiększonego stężenia glukozy we krwi u chorych na cukrzycę. Choroba dotyka 9–40 proc. osób z cukrzycą typu 1 i 3 oraz blisko 50 proc. pacjentów z cukrzycą typu 2.
Uszkodzenie nerek jest procesem rozwijającym się w ciągu wielu lat, dlatego cukrzycową chorobę nerek rozpoznaje się zwykle po kilku, kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu latach trwania cukrzycy. Choroba ta jest bowiem najczęstszą przyczyną przewlekłej choroby nerek.
Kogo dotyczy?
Nie u wszystkich chorych na cukrzycę dochodzi do rozwoju nefropatii, dlatego najprawdopodobniej duże znaczenie mają tu czynniki genetyczne.
Objawy
Pierwszym objawem jest pojawienie się niewielkich ilości albuminy w moczu (mikroalbuminuria). Niestety, zazwyczaj dzieje się tak dopiero w III stadium choroby. Co gorsza, u wielu chorych uszkodzenie nerek rozpoznaje się jeszcze później, gdy występuje już duży białkomocz, często w połączeniu z objawami zespołu nerczycowego, a nawet dopiero wtedy, gdy wystąpią objawy niewydolności nerek.
Dlatego pojawianie się obrzęków czy nadciśnienia oraz nieprawidłowe wyniki badania moczu i stężenia kreatyniny powinny być sygnałem do konsultacji z lekarzem.
Badania
Żeby jak najszybciej wykryć chorobę i nie dopuścić do jej rozwoju, wszyscy chorzy na cukrzycę powinni raz w roku wykonywać badania na obecność albuminy w moczu. U osób z cukrzycą typu 1 badania te należy rozpocząć po 5 latach od rozpoznania cukrzycy, a u pacjentów z cukrzycą typu 2 należy je wykonać zaraz po jej rozpoznaniu i powtarzać raz na rok.
Rozpoznanie
Stężenie albumin powinno się oznaczać w pierwszej rannej próbce moczu. Gdy wynik jest nieprawidłowy, należy w okresie następnych 3–6 miesięcy wykonać kolejne dwa badania. Nefropatię rozpoznaje się, gdy wyniki co najmniej 2 badań (na 3 wykonane) odbiegają od normy.
Leczenie
Najistotniejsze jest leczenie przyczyny uszkodzenia nerek, czyli cukrzycy. Dlatego też wyrównanie glikemii (stężenia glukozy we krwi) ma tu kluczowe znaczenie dla zahamowania lub zwolnienia postępu nefropatii (oraz innych powikłań cukrzycy).
Trzeba też rozpocząć intensywne leczenie nefroprotekcyjne, które zapobiegnie szybkiemu rozwojowi choroby. Polega ono między innymi na podawaniu leków cytoprotekcyjnych.