Fosfor to pierwiastek mineralny niezwykle ważny dla naszego organizmu. Stanowi on budulec wzmacniający kości, zęby i paznokcie. Ponieważ jest obecny w większości produktów żywnościowych, łatwo go przedawkować. Jakie są normy spożycia fosforu oraz co wpływa na jego niedobór lub nadmiar?
Bogatym źródłem fosforu są nasiona słonecznika, kasza gryczana, sardynki w pomidorach, łosoś i inne ryby wędzone, kurze jaja, sery, twaróg półtłusty oraz brokuły i pomarańcze. Z napojów najwięcej jest go w napojach typu cola oraz w mleku i wodzie pitnej.
Fosfor jest potrzebny do prawidłowego metabolizmu witamin z grupy B i kwasu foliowego. Jako składnik kwasów nukleinowych (DNA, RNA) jest niezwykle istotnym nośnikiem informacji genetycznych. Duże jego ilości znajdują się w tkance mózgowej.
Objawy niedoboru
Deficyt fosforu występuje niezwykle rzadko. Około 700 mg tego pierwiastka dziennie zaspokaja średnie zapotrzebowanie dorosłego człowieka. Więcej potrzebują dzieci i młodzież (z uwagi na szybki wzrost) oraz osoby na diecie ubogobiałkowej, z niedoborem witaminy D i karmione pozajelitowo.
Charakterystycznym objawem niedoboru fosforu w diecie jest osłabienie, kłopoty z oddychaniem, nieprawidłowości w pracy serca, bóle kostno-mięśniowe, nudności, drgawki, zaburzenia ze strony układu nerwowego, hiperwentylacja, a nawet śpiączka czy osteoporoza (czyli znaczne obniżenie gęstości kości, co powoduje ich kruchość).
Przyczyną powstawania niedoboru fosforu są częste głodówki, wyniszczająca dieta, alkoholizm, wydalanie fosforanów z moczem oraz upośledzone wchłanianie z przewodu pokarmowego.
Skutki nadmiaru
Do przedawkowania fosforu może dojść na skutek nadmiernego spożywania produktów wysoko przetworzonych, do których dodawane są fosforany. Przyczyną nadmiaru może być również niewydolność nerek oraz uwalnianie fosforanów z kości i komórek, a także dodatkowa suplementacja.
Istotnym objawem nadmiaru fosforu w organizmie jest przyspieszony oddech, drgawki, zmniejszenie wydalania wapnia i odkładanie go w nerkach i mięśniach, kamica nerkowa, a także zaburzenia gospodarki witaminy D.
Uwaga
Zarówno niedobór, jak i nadmiar fosforu może prowadzić do powstania wielu chorób. W swojej diecie należy zatem zadbać o odpowiednią ilość tego pierwiastka, a także wapnia. Taką odpowiednią kompozycję stanowi mleko i jego przetwory oraz sałatki owocowe.